Project Gutenberg's Tijdtafel der geschiedenis van het vaderland, by P. Best
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: Tijdtafel der geschiedenis van het vaderland
In twintig lessen
Author: P. Best
Release Date: June 22, 2008 [EBook #25871]
Language: Dutch
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK TIJDTAFEL DER GESCHIEDENIS ***
Produced by Anna Tuinman, Eline Visser, Jeroen Hellingman
and the Online Distributed Proofreading Team at
http://www.pgdp.net
Tijdtafel
Der
Geschiedenis van het Vaderland.
In Twintig Lessen,
Door
P. Best.
Vele zaken in een kort bestek.
Wester.
Negendertigste druk.
Prijs 7 1/2 cent.
Zwolle.--W. E. J. Tjeenk Willink.
1886.
Voorbericht voor den Achtsten Druk.
"Deze lessen late men den kinderen woordelijk uit het hoofd leeren. Bij
eerstbeginnenden kan men de voornaamste gebeurtenissen eerst kiezen,
om, wanneer men de geschiedenis bij wijze van cursus geheel heeft
doorloopen, bij eene herhaling de geheele les te nemen.
"Mondeling onderwijs of schriftelijke opgaven moeten elke les
behoorlijk uitbreiden en toelichten.
"Behalve de tijdtafel in twintig lessen, vindt men ten gerieve des
onderwijzers eene beknopte opgave van _uitvindingen enz.,_ waarop
ons vaderland roem mag dragen."
_Zoo ver de voorrede van den eersten druk._
De achtste druk heeft geene verandering ondergaan. Ik ben dankbaar
voor het meer en meer toenemend gebruik; het strekt mij ten bewijze,
dat mijn arbeid niet nutteloos geweest is. Dat dit werkje de gunst
mijner medeonderwijzers moge behouden en steeds nuttig in het gebruik
bevonden worde, is de wensch van
Den Schrijver.
De negendertigste druk is zorgvuldig herzien.
A. G.
Tijdtafel der Geschiedenis van het Vaderland.
Verdeeling.
1e Tijdvak. Van de vroegste tijden tot het begin der grafelijke
regeering: van omstreeks 100 v. C. tot 922 n. C.
2e Tijdvak. Van het begin der grafelijke regeering tot het vertrek
van Leicester in 1587.
3e Tijdvak. Van het vertrek van Leicester tot de komst der
Franschen: van 1587 tot 1795; het tijdvak van de
republiek der Vereenigde Nederlanden.
4e Tijdvak. Van de komst der Franschen tot de bevrijding van de
Fransche overheersching: van 1795 tot 1813.
5e Tijdvak. Van het herstel van Nederlands onafhankelijkheid tot
heden: van 1813 tot heden.
1ste Les.
Eerste Tijdvak.
Jaren vóór Chr.
100. De Friezen, Bataven enz. hier te lande.
54. De Romeinen. De Bataven worden hunne bondgenooten. Julius
Cesar.
11. Drusus onderwerpt de Friezen.
Na Chr.
14. Germanicus.
28. De Friezen staan tegen de Romeinen op. Apronius.
48. De Friezen door de Romeinen opnieuw onderworpen. Corbulo.
70. De Bataven staan tegen de Romeinen op. Claudius Civilis.
71. Vernieuwd verbond tusschen de Bataven en Romeinen. Cerealis.
120. Keizer Hadrianus sticht het forum Hadriani, nu Voorburg.
260. Invallen der Franken en Saksen.
400. De naam _Bataven_ gaat in de geschiedenis verloren.
2de Les.
500. Clovis, eerste Christenkoning der Franken.
628. De Frankische koning Dagobert overwint de Friezen, maakt
zich daarna meester van het slot Wiltenburg bij Utrecht en sticht
aldaar eene Christen-kapel.
650. Eerste evangelieprediking in ons vaderland. Eligius,
Willebrord.
755. Bonifacius bij Dokkum door de Friezen vermoord.
768-814. Regeering van Karel den Groote.
785. Karel de Groote overwint de Friezen en dwingt hen tot
het Christendom.
810. Invallen der Denen en Noormannen.
3de Les.
Tweede Tijdvak.
De Grafelijke Regeeering.
_Stamhuizen:_
1. Het Oude of Hollandsche huis (16 Graven, 1 Gravin: van 922-1299).
2. Het Henegouwsche huis (3 Graven, 1 Gravin: van 1299-1354).
3. Het Beiersche huis (3 Graven, 1 Gravin: van 1354-1433).
4. Het Bourgondische huis (2 Graven, 1 Gravin: van 1433-1482).
5. Het Oostenrijksche huis (3 Graven: van 1482-1581).
_a_) _Het Hollandsche huis_ (377 jaren).
Dirk I, Dirk II, Arnoud, Dirk III, Dirk IV, Floris I, Dirk V,
Floris II, Dirk VI, Floris III, Dirk VII, Ada, Willem I,
Floris IV, Willem II, Floris V, Jan I.
922. Dirk I wordt door Karel den Eenvoudige in het graafschap
bevestigd.
985. Begin der oorlogen tegen de West-Friezen onder Dirk II.
998. Graaf Arnoud sneuvelt in een slag tegen de West-Friezen.
1010. Laatste inval der Noormannen in ons land.
1015. Dirk III sticht Dordrecht.
1018. Slag bij Dordrecht.
1073. Godevaart de Bultenaar maakt zich meester van Holland en
sticht Delft.
4de Les.
1096. Begin der kruistochten. Godfried van Bouillon.
1170. Groote overstrooming. Men vangt zeevisch bij Utrecht.
1203. Ada van Holland.
1219. Willem I verovert Damiate in Egypte.
1247. Graaf Willem II wordt tot Roomsch-koning verheven.
1256. Willem II vindt in een oorlog tegen de West-Friezen zijn
dood in het ijs.
1275. Amsterdam krijgt zijn eerste handvest van graaf Floris V.
1277. De Dollart ontstaan.
1296. Floris V wordt vermoord.
1299. Dood van Jan I. Einde van het Hollandsche huis.
5de Les.
_b_) _Huis van Henegouwen_ (55 jaren).
Jan II, 1299-1304. Willem III, 1304-1337. Willem IV,
1337-1345. Margaretha, 1345-1354.
1300. Amsterdam tot eene stad verheven.
1304. Inval der Vlamingen in Holland. Witte van Haamstede.
1313. Hongersnood en pest in West-Europa.
1323. Einde der oorlogen met Vlaanderen.
1339. Gelderland tot een hertogdom verheven.
1345. Willem IV sneuvelt bij Stavoren.
1349. Gravin Margaretha van Henegouwen stelt het bewind over
deze landen in handen van haar zoon Willem. Begin der
Hoeksche en Kabeljauwsche twisten.
1350. Eerst gebruik van vuurwapens hier te lande. Beleg van
Naarden.
1351. Margaretha overwint bij Veere, maar verliest een slag op
de Maas.
1354. Margaretha doet afstand van de regeering.
6de Les.
_c_) _Huis van Beieren_ (79 jaren).
Willem V, 1354-1389. Albrecht, 1389-1404. Willem VI,
1404-1417. Jacoba, 1417-1433.
1357. Willem V wordt krankzinnig. Zijn broeder Albrecht wordt
ruwaard (regent).
1361. Slag bij Tiel tusschen Reinoud en Eduard van
Gelder. Heeckerens en Bronkhorsten.
1390. Schieringers en Vetkoopers in Friesland; Lichtenbergers
en Lokhorsten in Utrecht.
1417. Dood van Willem VI; zijne dochter Jacoba door de Hoekschen
gehuldigd.
1421. Amsterdam door brand vernield. St. Elisabethsvloed. De
Biesbosch ontstaan.
1425. Slag bij Alfen. Filips van Bourgondië als ruwaard erkend.
1428. Verdrag van Delft.
1433. Jacoba huwt met Van Borselen en moet hare graafschappen
en titels afstaan aan haar neef Filips van Bourgondië.
1436. Jacoba sterft op het huis Teilingen.
7de Les.
_d_) _Huis van Bourgondië_ (49 jaren).
Filips I, 1433-1467. Karel I, 1467-1477. Maria, 1477-1482.
1465. Twist tusschen Arnoud en zijn zoon Adolf in Gelderland.
1477. Karel I, bijgenaamd de Stoute, sneuvelt bij Nancy. Zijne
dochter Maria volgt hem op. Groot-privilegie. Maria huwt
met Maximiliaan, aartshertog van Oostenrijk. Adolf van
Gelder sneuvelt bij Doornik.
1482. Jan van Schaffelaar springt van den toren te
Barneveld. Maria wordt opgevolgd door haar zoon Filips van
Oostenrijk, onder voogdij van zijn vader Maximiliaan.
_e_) _Huis van Oostenrijk_, (99 jaren).
Filips II, 1482-1506. Karel II, 1506-1555. Filips III, 1555-1581.
1490. Jonker-Fransen-oorlog.
1491. Kaas- en broodvolk door Albrecht van Saksen beteugeld.
1492. De Hoeksche en Kabeljauwsche twisten eindigen.
1494. Filips de Schoone aanvaardt de regeering.
1496. Filips II huwt met Johanna, dochter van Ferdinand van
Arragon en Isabella van Castilië.
1500. Karel II te Gent geboren.
1515. Karel II wordt graaf van Holland en Zeeland, in
1517. Koning van Spanje, onder den naam van Karel I, en in
1520. Keizer van Duitschland, onder den naam van Karel V.
Hervorming.
8ste Les.
1521. Eerste plakkaat tegen de hervorming.
1528. Maarten van Rossum plundert 's-Gravenhage. Karel V wordt
heer van Utrecht.
1536. Karel van Egmond staat Groningen en Drente aan Karel V af.
1543. Gelderland onder Karel V, waardoor al de Nederlandsche
gewesten onder één hoofd komen.
1550. Bloei van Antwerpen.
1555. Karel V doet afstand van de regeering aan zijn zoon Filips
II, die daardoor koning van Spanje en vorst der Nederlanden
wordt.
1557. Overwinning door Egmond behaald bij St. Quentin.
1558. Karel V sterft. Slag bij Grevelingen.
1559. Margaretha van Parma wordt landvoogdes. Prins Willem van
Oranje (Willem I) wordt stadhouder over Holland, Zeeland,
Utrecht en West-Friesland. Filips vertrekt naar Spanje.
1564. Vertrek van Granvelle.
1565. Onlusten in de Nederlanden. Afkondiging der
inquisitie. Verbond der Edelen of compromis.
1566. Smeekschrift der Edelen. Hendrik van Brederode. De naam
_Geuzen_. Beeldenstorm.
1567. Vele ingezetenen, onder welke Willem van Oranje, verlaten
het land. Komst van den hertog van Alva.
1568. Alva wordt landvoogd. Lodewijk van Nassau in
Groningen. Slag bij Heiligerlee. Adolf van Nassau sneuvelt.
Begin van den tachtigjarigen oorlog. De graven van Egmond
en Hoorne onthoofd. Lodewijk bij Jemgum verslagen. Prins
Willem trekt met een leger over de Maas.
9de Les.
1570. Herman de Ruiter verrast Loevestein. Allerheiligenvloed.
1572. Tiende penning. Den Briel ingenomen door de
Watergeuzen. Jakob Simonszoon de Rijk. Lumey. Het grootste
gedeelte van Holland, Zeeland, Overijsel en Friesland kiest de
zijde van Willem I. Zutfen en Naarden door de Spanjaarden
bezet. Lodewijk verrast Bergen in Henegouwen.
1573. Inneming van Haarlem. Ripperda. Kenau Simons
Hasselaar. Alkmaars victorie. Slag op de Zuiderzee. Cornelis
Dirkszoon van Monnikendam. Alva vertrekt.
1574. Don Louis de Requesens wordt landvoogd. Slag op de
Mookerheide. Lodewijk en Hendrik van Nassau sneuvelen. Beleg
en ontzet van Leiden. Pieter Adriaansz. van der Werff. Jan van
der Does. Boisot.
1575. Begin van het burgerlijk jaar voor het eerst op den eersten
Januari. De hoogeschool te Leiden gesticht.
1576. Dood van Requesens. Pacificatie (bevrediging) van Gent. Don
Jan van Oostenrijk landvoogd.
1577. Unie van Brussel. Eeuwig edict van Don Jan. Zijn verraad.
1578. Amsterdam verlaat de Spaansche zijde. De hertog van Anjou
beschermheer der Nederlanden.
1579. Unie van Atrecht. Unie van Utrecht. Parma neemt Maastricht.
1580. Groningen door Rennenberg verraden. Beleg van Steenwijk.
1581. De Staten zweren Filips plechtig af.
1582. Aanslag op het leven van Prins Willem I door Jan Jauregui.
1583. Aanslag van Anjou op Antwerpen (Fransche furie).
1584. Prins Willem van Oranje (Willem I) door Balthazar Gerards
verraderlijk vermoord. Zijn zoon Maurits komt aan het hoofd
van den raad van state.
1585. De souvereiniteit over de Nederlanden aangeboden eerst aan
Frankrijk en daarna aan Engeland. Maurits wordt stadhouder van
Holland en Zeeland. Parma neemt Antwerpen. Komst van den graaf
van Leicester.
1586. Johan van Oldenbarneveld wordt advocaat van Holland.
1587. Leicester vertrekt.
10de Les.
Derde Tijdvak.
De Republiek der Vereenigde Nederlanden.
1588. De onoverwinlijke vloot vernield.
1590. Breda door middel van een turfschip ingenomen.
1591-1592. Prins Maurits verovert Zutfen, Deventer, Delfzijl,
Hulst, Nijmegen, Steenwijk en Koevorden.
1594. Groningen door Maurits aan de unie teruggebracht.
1595. Eerste tocht der Nederlanders naar Oost-Indië.
1596. De Nederlanders en Engelschen plunderen Cadix.
1596-1597. Overwintering op Nova-Zembla. Heemskerk en Barents.
1597. Maurits neemt Rijnberk, Meurs, Grol en
Bredevoort. Gevecht bij Turnhout.
1598. Filips staat de Nederlanden aan zijne dochter Isabella
af en sterft.
1600. Slag bij Nieuwpoort, in welken prins Maurits op den
aartshertog Albertus van Oostenrijk de overwinning
behaalt.
1602. De Oost-Indische compagnie opgericht.
1604. Ostende na een beleg van drie jaren door de Spanjaarden
ingenomen.
1606. Heldendood van Reinier Claassens. Ontdekking van
Nieuw-Holland.
1607. Zeeslag bij Gibraltar. Jacob van Heemskerk sneuvelt. De
Ruiter geboren.
1609. Twaalfjarig bestand gesloten. De Nederlanders vestigen
zich in Japan.
1612. Droogmaking van de Beemster.
1614. De Groenlandsche of Noordsche compagnie opgericht.
11de Les.
1618 en 1619. Staats- en kerktwisten. Dordtsche synode.
1619. Johan van Oldenbarneveld onthoofd. Hugo de Groot
en Hoogerbeets tot levenslange gevangenschap
veroordeeld. Batavia gesticht. J. Pz. Coen.
1621. Einde van het twaalfjarig bestand. De West-Indische
compagnie opgericht. Hugo de Groot ontvlucht het slot
Loevestein.
1622. Maurits ontzet Bergen op Zoom.
1623. Samenzwering tegen prins Maurits. Jan Faassen.
1625. Dood van prins Maurits; zijn broeder Frederik
Hendrik volgt hem op, behalve in Groningen en Drente.
1626. Frederik Hendrik maakt zich meester van Oldenzaal
en in
1627. van Grol.
1628. Piet Hein verovert de Spaansche zilvervloot.
1629. Piet Hein sneuvelt. Inval van de keizerlijken en
Spanjaards in de Nederlanden. Inneming van Wezel.
's-Hertogenbosch ingenomen. Cornelis Tromp geboren.
1632. Frederik Hendrik verovert Venlo, Roermond, Maastricht
en andere plaatsen. Ernst Casimir sneuvelt.
1635. Verbond met Frankrijk.
1637. Dwaze tulpenhandel.
1639. Maarten Harpertsz. Tromp overwint de Spanjaarden
bij Duins.
12de Les.
1640. Frederik Hendrik wordt stadhouder van Groningen en Drente.
1647. Dood van Frederik Hendrik; zijn zoon Willem II wordt
stadhouder.
1648. Vrede te Munster. Einde van den tachtigjarigen oorlog.
Bloei der republiek.
1650. Binnenlandsche oneenigheden. Willem Frederik waagt
een aanslag op Amsterdam. Dood van Willem II. Willem III
geboren.
1650-1672. Eerste stadhouderloos tijdvak.
1651. Groote vergadering van de algemeene staten te
's-Gravenhage. Jacob Cats. Acte van navigatie.
1652. Eerste Engelsche oorlog. Olivier Cromwell. M. H. Tromp,
de Ruiter, Evertsen, de With.
1653-1672. Jan de Witt raad-pensionaris van Holland.
1653. Driedaagsche zeeslag tusschen Tromp en Blake. Zeeslag
bij Livorno. Jan van Galen sneuvelt. Zeeslag bij
Terheiden. M. H. Tromp sneuvelt.
1654. Vrede met Engeland te Westminster. Acte van seclusie.
1657. Tocht van de Ruiter naar de Middellandsche zee ter
beteugeling der zeeroovers.
13de Les.
1658. De heer van Wassenaar-Obdam vertrekt met eene vloot naar
de Oostzee om de Denen tegen de Zweden te helpen, en
overwint de Zweedsche vloot in de Sont. Ceylon veroverd
op de Portugeezen.
1659. De Ruiter verovert Nyborg op de Zweden.
1662. Formosa verloren. Antonius Hambroek.
1665. Tweede oorlog met Engeland. Ongelukkige zeestrijd tegen de
Engelschen. Van Wassenaar-Obdam en Kortenaar sneuvelen. De
Ruiter tot opperbevelhebber benoemd.
1666. In Juni de vierdaagsche zeeslag tusschen de Ruiter en Monk
en in Augustus de tweedaagsche. De Engelschen plunderen
Terschelling.
1667. Tocht van de Ruiter en Cornelis de Witt naar Chattam.
Vrede te Breda. Suriname door Engeland afgestaan. Eeuwig
edict.
1668. Triple alliantie of drievoudig verbond tusschen Nederland,
Engeland en Zweden. Vrede te Aken.
1672. Oorlog met Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen. De
vijanden maken snelle vorderingen in ons land. Zeeslag bij
Solebay. Van Gent sneuvelt. Binnenlandsche onlusten.
Vernietiging van het eeuwig edict. Willem III wordt
stadhouder. De gebroeders Jan en Cornelis de Witt
vermoord. Groningen dapper verdedigd.
14de Les.
1673. De Engelsch-Fransche vloot geslagen door de Ruiter. Nieuwe
overwinning van de Ruiter voor Kijkduin.
1674. Vrede met Engeland te Westminster. Willem III noodzaakt de
Franschen de veroverde steden te verlaten.
1676. Laatste tocht van de Ruiter. Hij sneuvelt in een zeestrijd
tegen de Franschen bij het eiland Sicilië.
1678. Vrede met Frankrijk te Nijmegen. Slag bij St. Denys.
1685. Herroeping van 't edict van Nantes. Vele Fransche
vluchtelingen komen in ons land.
1688. Prins Willem III steekt met eene vloot naar Engeland over
en wordt in
1689. met zijne gemalin door de Engelsche natie tot koning en
koningin van Engeland uitgeroepen. De Franschen verklaren
ons land en Engeland den oorlog. Groot verbond van Weenen.
15de Les.
1690. De Franschen behalen eene overwinning op het leger der
bondgenooten bij Namen en op de Engelsch-Nederlandsche
vloot bij Bevesier.
1691. De Fransche kapers doen ons veel nadeel. Dood van
C. Tromp.
1692. Zeeslag bij kaap La Hogue, waarin de
Engelsch-Nederlandsche vloot overwint.
1693. Slag bij Neerwinden.
1697. Vrede met Frankrijk te Rijswijk. Czaar Peter de Groote
bezoekt ons land.
1702. Dood van Willem III. Spaansche successie- of
erfopvolgingsoorlog. Marlborough. Eugenius. Ouwerkerk.
Coehoorn. Jan Willem Friso.
1702-1747. Tweede stadhouderloos tijdvak.
1704. De hertog van Marlborough behaalt verscheidene
overwinningen op de Franschen. Verovering van Gibraltar.
1706. Marlborough wint de slag bij Ramillies op de Franschen.
1709. Slag bij Malplaquet.
1710. Vredesonderhandelingen te Geertruidenberg.
1711. Prins Jan Willem Friso, neef van Willem III, verdrinkt
aan den Moerdijk.
1713. Vrede te Utrecht. Einde van den Spaanschen
successie-oorlog.
16de Les.
1715. Barrière-tractaat.
1718. Viervoudig verbond tusschen onze staten, Oostenrijk,
Frankrijk en Engeland. De eerste koffie komt van Java.
1720. Actie-handel.
1743. De staten nemen deel aan den Oostenrijkschen
erfopvolgings-oorlog.
1745. De staten sluiten een viervoudig verbond met Engeland,
Saksen en Oostenrijk.
1747. Inval der Franschen in ons land. Binnenlandsche
onlusten. Willem Karel Hendrik Friso wordt als Willem IV
algemeen erfstadhouder der Vereenigde Nederlanden.
Bergen op Zoom ingenomen.
1748. Vrede te Aken. Frankrijk geeft ons land de veroverde
plaatsen en aan Oostenrijk de Zuidelijke Nederlanden
terug
1751. Dood van Willem IV. Prinses Anna gouvernante.
1758. Engelsche en andere kapers benadeelen onze koopvaardij.
1759. Dood van de gouvernante. De hertog van Brunswijk.
1766. Willem V aanvaardt de regeering.
1780. Patriotten en prinsgezinden. Engeland verklaart ons land
den oorlog.
1781. Slag bij Doggersbank. Zoutman.
17de Les.
1784. Vrede met Engeland. Keizer Jozef eischt de opening der
Schelde.
1785. Keizer Jozef wordt met tien millioen gulden tevreden
gesteld. Willem V verlaat den Haag.
1786. Onlusten te Elburg en te Hattem. Exercitie-genootschappen.
1787. De Pruisen bezetten Amsterdam. Vele patriotten nemen de
vlucht naar de Zuidelijke Nederlanden en Frankrijk.
1793. De Fransche nationale conventie verklaart onzen stadhouder
den oorlog. Dumouriez rukt met een leger ons vaderland
binnen.
1795. De Franschen trekken over de Waal. De stadhouder Willem
V vertrekt met zijn gezin naar Engeland. Vrijheidsboomen.
Ons land krijgt den naam van Bataafsche republiek.
Vierde Tijdvak.
De Fransche Overheersching.
1796. Al onze O. I. bezittingen, behalve Java en de Kaap de
Goede Hoop, gaan aan de Engelschen verloren.
1797. De vice-admiraal de Winter wordt door de Engelschen bij
Kamperduin geslagen en gevangen genomen.
1799. Landing der Engelschen en Russen in Noord-Holland. Slagen
bij Bergen en Castricum.
1802. Vrede te Amiens. De overzeesche bezittingen, behalve
Ceylon, worden teruggegeven. Handel en zeevaart herleven.
1803. Nieuwe oorlog met de Engelschen, die al onze terugkeerende
koopvaardijschepen wegnemen.
18de Les.
1804. Napoleon, keizer der Franschen.
1805. Rutger Jan Schimmelpenninck wordt raad-pensionaris der
Bataafsche republiek.
1806. Verbeterd onderwijs ingevoerd. De Kaapkolonie door
de Engelschen vermeesterd. Lodewijk Napoleon wordt koning
van Holland en ons land het koninkrijk Holland. Willem V
sterft te Brunswijk. Continentaal stelsel.
1807. Leidens ramp.
1809. Landing der Engelschen op Walcheren. Vlissingen
gebombardeerd.
1810. Lodewijk staat de kroon af ten behoeve van zijn
zoon. Nederland wordt bij Frankrijk ingelijfd.
1811. Java door de Engelschen genomen.
1812. Napoleons tocht naar Rusland.
1813. Slag bij Leipzig. Omwenteling. Van Hogendorp, van der
Duijn van Maasdam en van Limburg Stirum stellen zich in
naam van den prins van Oranje aan het hoofd des bestuurs.
Willem Frederik, prins van Oranje, komt uit Engeland
terug.
19de Les.
Vijfde Tijdvak.
Het Koninkrijk der Nederlanden.
1814. Aanneming der grondwet. De prins van Oranje als
souverein vorst gehuldigd. Nederland krijgt zijne koloniën
terug met uitzondering van de Kaap de Goede Hoop,
Demerary, Berbice en Essequibo. De Franschen ontruimen
de laatste vestingen.
1815. De souvereine vorst aanvaardt de regeering over de
zeventien Nederlandsche gewesten onder den naam Willem I,
koning der Nederlanden. Napoleon keert terug van Elba.
Slag bij Waterloo. De Militaire Willems-orde en de orde
van den Nederlandschen Leeuw worden ingesteld. Napoleon
op St. Helena.
1816. Bombardement van Algiers door den vice-admiraal Van
Capellen en lord Exmouth.
1818. De slavenhandel afgeschaft.
1820. Nieuw stelsel van munten, maten en gewichten, het
metrieke stelsel, ingevoerd. Vele nieuwe straatwegen
aangelegd en groote kanalen gegraven.
1825. Zware overstrooming, vooral in Noord-Holland.
1825-1830. Hevige oorlog op Java. Diepo Negoro.
1828. Belgische unie.
1830. Opstand van België. Bombardement van Antwerpen door
den generaal Chassé.
1831. Zelfopoffering van Van Speyk. Tiendaagsche
veldtocht. Slagen bij Hasselt en Leuven.
1832. Engeland en Frankrijk leggen beslag op onze schepen
en blokkeeren de havens. Belegering der citadel van
Antwerpen door de Franschen.
1833. Wapenstilstand.
1839. Vrede met België. Opening van den spoorweg van Amsterdam
naar Haarlem.
20ste Les.
1840. Willem I draagt de regeering over aan zijn zoon Willem II.
1844. Financieele nood. Van Hall.
1848. Herziening der grondwet.
1849. Dood van koning Willem II. Zijn zoon Willem III volgt hem
op. Het eiland Bali onderworpen.
1853. De droogmaking der Haarlemmermeer voltooid.
1861. Overstrooming van de Bommelerwaard.
1863. De slavernij in West-Indië afgeschaft.
1866. Veepest en cholera. Limburg van Duitschland losgemaakt.
1870. Oorlog tusschen Frankrijk en Duitschland. Troepenbeweging
in ons land.
1872. De Nederlanders ontruimen de kust van Guinea.
1874. Vestiging der Nederlanders in Atjeh. Droogmaking van
het IJ.
1876. Overstrooming in Brabant en Gelderland. Opening van het
Noordzee kanaal.
1877. Dood van koningin Sophia.
1879. Huwelijk van koning Willem III met prinses Emma van
Waldeck. Prins Hendrik sterft. Dood van Willem, prins van
Oranje.
1880. Watersnood in Brabant en de Bommelerwaard.
1881. Dood van prins Frederik.
1883. Wereldtentoonstelling te Amsterdam.
Uitvindingen, Groote Werken, enz.
40. Claudius Civilis doet de eerste aarden dijken langs den
Rijn maken.
800. Karel de Groote laat den bijbel in de landtaal overzetten.
1280. Papier uit lompen vervaardigd.
1334. Friesche monniken beginnen veen tot turf te steken.
1346. Willem Beukelszoon van Biervliet vindt het haringkaken uit.
1400. De eerste watermolens in Noord-Holland gebouwd.--Hubert en
Jan van Eyck vinden het schilderen met olieverf uit.
1416. Eerste haringnet, _vleet_ genaamd, te Hoorn gebreid.
1423. Uitvinding der boekdrukkunst door Laurens Jansz. Coster
te Haarlem.
1439. Eerste windmolens te Westzaan gebouwd.
1450. De bleekerijen te Haarlem gevestigd.
1460. De zeedijken het eerst met paalwerk bevestigd.
1473. De eerste lettergieterij te Haarlem.
1477. Te Delft wordt de eerste bijbel in de Nederlandsche taal
gedrukt.
1482. De bommen te Venlo uitgevonden.
1580. Jan van den Kornput maakt bij de belegering van Steenwijk
het eerst van de telegraaf gebruik.
1590. Uitvinding van den microscoop door Z. Jansen te Middelburg.
1592. Eerste houtzaagmolens door Cornelis Cornelisz. te Uitgeest
gebouwd.
1600. Petrus Plancius vervaardigt de eerste zeekaarten. De
moddermolens worden uitgevonden. Joh. Fabricius, een Fries,
ontdekt de zonnevlekken. Jacob Metius vindt de verhouding
van de middellijn tot den omtrek des cirkels, als ten
naastenbij 113 tot 355. Hans Lippershey vindt den
verrekijker uit.
1609. Simon Steven brengt de tiendeelige breuken in gebruik en
vindt den zeilwagen uit.
1612. W. Snellius meet het eerst een boog van den meridiaan.
1620. De eerste bandmolens te Leiden opgericht. Invoering van het
gezegeld papier. Uitvinding van het stoppen der vijandelijke
havens.
1627. Cornelis Drebbel van Alkmaar vindt den thermometer uit.
1637. De statenbijbel uitgegeven. Goudsche pijpen.
1652. De eerste Nederlandsche courant gedrukt te Amsterdam.
1657. Uitvinding van het slinger-uurwerk door Christiaan Huygens
van 's-Gravenhage.
1666. Jan de Witt vindt de kettingkogels uit.
1672. De slangbrandspuiten en straatlantaarns door Jan van der
Heyde te Amsterdam uitgevonden.
1690. M. M. Bakker vindt de scheepskameelen uit en Jacob van der
Werken een werktuig om te heien.
1732. Pieter Straat en Pieter van der Deuren leggen steenglooiingen
langs de zeedijken tegen den paalworm.
1750. Cornelis Ploos van Amstel vindt uit de kunst om prenten in
kleuren te drukken, en P. van Musschenbroek de Leidsche flesch.
1754. De vijzelmolens uitgevonden.
1773. Het hellend scheprad uitgevonden.
1825. Het Groot Noordhollandsch kanaal voltooid.
1836. Gasfabrieken.
1853. Amsterdamsche duinwaterleiding.
1860. Staatsspoorwegen. (Brug bij Kuilenburg en den Moerdijk.)
1867. Afdamming der Oosterschelde.
1876. Het Noordzee-kanaal geopend.
Geleerde en Wetenschappelijke Stichtingen, enz.
1330. De Deventer-school door Gerard Groote gesticht.
1450. Rederijkerskamers.
1575. De Hoogeschool te Leiden.
1585. De Hoogeschool te Franeker (opgeheven 1843).
1614. De Hoogeschool te Groningen.
1630. De Doorluchte school te Deventer.
1632. De Doorluchte school te Amsterdam, thans Hoogeschool.
1636. De Hoogeschool te Utrecht.
1647. De Hoogeschool te Harderwijk (opgeheven 1817).
1752. De Hollandsche maatschappij van Wetenschappen te Haarlem.
1766. Maatschappij van Nederlandsche letterkunde te Leiden.
1768. Het Zeeuwsch genootschap te Middelburg.
1769. Bataafsch genootschap van Proefondervindelijke Wijsbegeerte
te Rotterdam opgericht.
1778. Het Provinciaal Utrechtsch genootschap opgericht. Teylers
stichting te Haarlem.
1782. De kweekschool voor de zeevaart te Amsterdam.
1784. De maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
1788. De maatschappij Felix Meritis te Amsterdam.
1790. Instituut voor doofstommen te Groningen. Guyot.
1797. Het Nederlandsche Zendeling-genootschap opgericht.
1804. De Nederlandsche spelling vastgesteld.
1806. Wet op het lager onderwijs ingevoerd. De Hollandsche
maatschappij van fraaie kunsten en wetenschappen te Amsterdam,
Rotterdam, Leiden en 's Hage.
1808. Het koninklijk Nederlandsch instituut voor kunsten en
wetenschappen. Het instituut voor blinden te Amsterdam.
1813. Het Nederlandsch bijbel-genootschap opgericht.
1814. De koninklijke Militaire akademie te Breda, de
vee-artsenijschool te Utrecht en de koninklijke akademie voor
de Marine te Medemblik, thans te Willemsoord, opgericht.
1818. De maatschappij van weldadigheid opgericht.
1822. De maatschappij tot zedelijke verbetering der gevangenen.
1824. Oprichting der handel-maatschappij. Oprichting der
koninklijke akademie te Delft.
1857. Nieuwe wet op het lager onderwijs, herzien in 1878.
1863. Wet op het middelbaar onderwijs.
1873. Het aardrijkskundig genootschap opgericht.
1876. Wet op het hooger onderwijs.
1877. De universiteit te Amsterdam opgericht.
Zeevaart.
1340. Vaart op de Oostzee door de Stavoorners.
1594. Tocht naar het Noorden door W. Barents en J. H. van
Linschoten.
1595. Tweede tocht naar het Noorden, door W. Barents en Jakob van
Heemskerk. Eerste tocht om de kaap de Goede Hoop naar
Oost-Indië door C. en F. Houtman.
1595. Derde tocht om het Noorden, door Heemskerk, Barents en
J. C. de Rijk. Overwintering op Nova-Zembla.
1598. Reis om den aardbol door Olivier van Noort. De zeevaarders
Jacob Mahu, Simon Cordes, Sebald de Weerd, Dirk Cornelis
van China doorkruisen de Zuidzee.
1602. Wolfert Harmsen doet verscheidene ontdekkingen.
1606. Willem Jansen ontdekt Nieuw-Holland.
1614. J. van Spilbergen doet een reis om de aarde.
1616. Reis om de aarde door Schouten en Le Maire.
1623. Reis om de aarde door Jacob L'Hermite.
1642. Abel Tasman ontdekt Nieuw-Zeeland en het eiland van
Diemensland, nu Tasmanië geheeten.
1721. Jacob Roggeveen doet eene reis om de aarde.
1824. Willinck doet eene reis om de aarde.
1871. Geregelde stoomvaart op Java.
1878. Hervatting der Noordpooltochten.
Stadhouders uit het Huis van Nassau-Oranje.
Willem, bijgenaamd _de Rijke_, Graaf van Nassau-Dillenburg enz.,
had onder zijne twaalf kinderen vijf zonen, die in de geschiedenis
onzes lands met roem bekend zijn. Zij zijn: Willem I, Jan _de Oude_,
Lodewijk, Hendrik en Adolf.
Adolf sneuvelde in den slag bij Heiligerlee, 1568; Lodewijk en Hendrik
op de Mookerheide, 1574.
Willem I erfde van zijn oom Reinier van Châlons het prinsdom
Oranje. Hij was stadhouder van _Holland_, _Zeeland_, _Utrecht_,
_Friesland_, _Groningen_, _Overijsel_ en _Drente_. Geb. 1533,
gest. 1584.
Maurits, zijn zoon, volgde hem op en was stadhouder van _Gelderland_,
_Holland_, _Zeeland_, _Utrecht_ en _Overijsel_. Geb. 1567, gest. 1625.
Frederik Hendrik, jongste zoon van Willem I, was Maurits' opvolger
en stadhouder van _Gelderland_, _Holland_, _Zeeland_, _Utrecht_,
_Groningen_, _Overijsel_ en _Drente_. Geb. 1584, gest. 1647.
Willem II, zijn zoon, was zijn opvolger in de stadhouderlijke
waardigheid over dezelfde provinciën. Geb. 1626, gest. 1650.
Willem III, zoon van Willem II, werd in 1672 stadhouder
van _Gelderland_, _Holland_, _Zeeland_, _Utrecht_ en
_Overijsel_. Geb. 1650, gest. 1702.
Met den dood van Willem III eindigt de Oranje-stam in de mannelijke
lijn.
Stadhouders uit het Huis van Nassau-Dietz.
Jan _de Oude_, graaf van Nassau, werd stadhouder van _Gelderland_, en
stierf in 1606. Zijn zoon Willem Lodewijk werd door zijn oom Willem
I met het stadhouderschap over _Friesland_, _Groningen_ en _Drente_
begiftigd. Geb. 1560, gest. 1620.
Ernst Kasimir, zijn broeder, volgde hem op als stadhouder van
_Friesland_, later ook van _Groningen_ en _Drente_. Geb. 1575,
gest. 1632.
Hendrik Kasimir I, zijn zoon, volgde hem in zijne waardigheid
op. Geb. 1611, gest. 1640.
Willem Frederik, zijn broeder, was zijn opvolger als stadhouder van
_Friesland_, later van _Groningen_ en _Drente_. Door zijn huwelijk
met Albertina Agnes, dochter van Frederik Hendrik, werd het huis van
Nassau-Dietz met het huis van Oranje-Nassau vereenigd. Geb. 1613,
gest. 1664.
Hendrik kasimir II, zijn zoon, volgde hem in zijne waardigheid
op. Geb. 1657, gest. 1696.
Johan Willem Friso, zijn zoon, verkreeg in 1696 de waardigheid
zijns vaders. Willem III benoemde hem tot zijn erfgenaam. Geb. 1687,
gest. 1711.
Willem IV, zijn zoon, kreeg het stadhouderschap zijns vaders;
in 1747 werd deze prins erfstadhouder over al de gewesten onzes
vaderlands. Geb. 1711, gest. 1751.
Willem V, zijn zoon, aanvaardde in 1766 de waardigheid zijns
vaders. Met zijn vertrek in 1795 eindigde de stadhouderlijke
regeering. Geb. 1748, gest. 1806.
Zijn zoon Willem Frederik werd in 1815, onder den titel van Willem I,
koning der Nederlanden. Geb. 1772, gestorven 1843.
Willem II regeerde van 1840 tot 1849. Hij werd geboren 1792 en
stierf 1849. Opgevolgd door Willem III, den thans regeerenden
koning. Geb. 1817.
Beknopt Leerboek der Scheikunde,
Door Dr. W. Meijeringh,
Leeraar aan de Hoogere Burgerschool te Arnhem.
Met 65 houtsneden. 106 bladz. Prijs f 1.-.
Historisch-Geographische Atlas
der Algemeene en Vaderlandsche Geschiedenis,
Zevende vermeerderde en verbeterde druk
Herzien Door Dr. W. J. A. _Huberts_,
Directeur der Rijks Hoogere Burgerschool te Zwolle.
_109 Kaarten op 40 bladen. Prijs ing. f 5.40, geb. f 5.90._
In _de Gids_ van Aug. 1881 leest men:
_"Een atlas, die den zevenden druk bereikt heeft, heeft
eigenlijk geen beoordeeling noodig: een goedkeurend oordeel,
uitgesproken door de vele gebruikers, vertoont hij op het
titelblad._
_A._ P."
Oro-Hydrographische en Staatkundige Atlas,
Door J. Kuijper & N. W. Posthumus.
_5e_ veel vermeerderde druk, 1883.
Herzien door J. Kuijper & P. H. Witkamp.
_Prijs, ingenaaid kat. rug f 3.-, gebonden f 3.50._
Aan dezen nieuwen druk is zonder prijsverhooging toegevoegd:
Een Overzicht van de Talen, Spelling en beteekenis van een aantal
eigennamen, benevens eene lijst van eenige in de geografie meest
voorkomende woorden door P. H. Witkamp.
W. B. Kuijpers, Reiskaart van Nederland.
_Zesde druk._ Gekleurd f 0.80. In omslag f 1.-. Hoog 58, breed 47
Ned. duimen binnen den rand.
"Veel kaarten en atlassen zijn er van Nederland, maar weinig
kaarten zoo handig en practisch als de hierboven genoemde. In
een klein bestek heeft men een nauwkeurigheid en volledigheid
zooals men zelden aantreft." (_Vaderland_.)
End of the Project Gutenberg EBook of Tijdtafel der geschiedenis van het
vaderland, by P. Best
*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK TIJDTAFEL DER GESCHIEDENIS ***
***** This file should be named 25871-8.txt or 25871-8.zip *****
This and all associated files of various formats will be found in:
http://www.gutenberg.org/2/5/8/7/25871/
Produced by Anna Tuinman, Eline Visser, Jeroen Hellingman
and the Online Distributed Proofreading Team at
http://www.pgdp.net
Updated editions will replace the previous one--the old editions
will be renamed.
Creating the works from public domain print editions means that no
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
(and you!) can copy and distribute it in the United States without
permission and without paying copyright royalties. Special rules,
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose
such as creation of derivative works, reports, performances and
research. They may be modified and printed and given away--you may do
practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is
subject to the trademark license, especially commercial
redistribution.
*** START: FULL LICENSE ***
THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
distribution of electronic works, by using or distributing this work
(or any other work associated in any way with the phrase "Project
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
Gutenberg-tm License (available with this file or online at
http://gutenberg.org/license).
Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
electronic works
1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
and accept all the terms of this license and intellectual property
(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be
used on or associated in any way with an electronic work by people who
agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
even without complying with the full terms of this agreement. See
paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
works. See paragraph 1.E below.
1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the
collection are in the public domain in the United States. If an
individual work is in the public domain in the United States and you are
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
are removed. Of course, we hope that you will support the Project
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
the work. You can easily comply with the terms of this agreement by
keeping this work in the same format with its attached full Project
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern
what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
a constant state of change. If you are outside the United States, check
the laws of your country in addition to the terms of this agreement
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
creating derivative works based on this work or any other Project
Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning
the copyright status of any work in any country outside the United
States.
1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
copied or distributed:
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
and distributed to anyone in the United States without paying any fees
or charges. If you are redistributing or providing access to a work
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
1.E.9.
1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
with the permission of the copyright holder, your use and distribution
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
License terms from this work, or any files containing a part of this
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
electronic work, or any part of this electronic work, without
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
active links or immediate access to the full terms of the Project
Gutenberg-tm License.
1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary,
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
word processing or hypertext form. However, if you provide access to or
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
License as specified in paragraph 1.E.1.
1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
that
- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
you already use to calculate your applicable taxes. The fee is
owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
has agreed to donate royalties under this paragraph to the
Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments
must be paid within 60 days following each date on which you
prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
returns. Royalty payments should be clearly marked as such and
sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
address specified in Section 4, "Information about donations to
the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
License. You must require such a user to return or
destroy all copies of the works possessed in a physical medium
and discontinue all use of and all access to other copies of
Project Gutenberg-tm works.
- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
electronic work is discovered and reported to you within 90 days
of receipt of the work.
- You comply with all other terms of this agreement for free
distribution of Project Gutenberg-tm works.
1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
electronic work or group of works on different terms than are set
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the
Foundation as set forth in Section 3 below.
1.F.
1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
works, and the medium on which they may be stored, may contain
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
your equipment.
1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
liability to you for damages, costs and expenses, including legal
fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGE.
1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
written explanation to the person you received the work from. If you
received the work on a physical medium, you must return the medium with
your written explanation. The person or entity that provided you with
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
refund. If you received the work electronically, the person or entity
providing it to you may choose to give you a second opportunity to
receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
is also defective, you may demand a refund in writing without further
opportunities to fix the problem.
1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
with this agreement, and any volunteers associated with the production,
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
that arise directly or indirectly from any of the following which you do
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
electronic works in formats readable by the widest variety of computers
including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
people in all walks of life.
Volunteers and financial support to provide volunteers with the
assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
remain freely available for generations to come. In 2001, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive
Foundation
The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification
number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at
http://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
throughout numerous locations. Its business office is located at
809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
[email protected]. Email contact links and up to date contact
information can be found at the Foundation's web site and official
page at http://pglaf.org
For additional contact information:
Dr. Gregory B. Newby
Chief Executive and Director
[email protected]
Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation
Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
spread public support and donations to carry out its mission of
increasing the number of public domain and licensed works that can be
freely distributed in machine readable form accessible by the widest
array of equipment including outdated equipment. Many small donations
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
status with the IRS.
The Foundation is committed to complying with the laws regulating
charities and charitable donations in all 50 states of the United
States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
with these requirements. We do not solicit donations in locations
where we have not received written confirmation of compliance. To
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
particular state visit http://pglaf.org
While we cannot and do not solicit contributions from states where we
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
against accepting unsolicited donations from donors in such states who
approach us with offers to donate.
International donations are gratefully accepted, but we cannot make
any statements concerning tax treatment of donations received from
outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
methods and addresses. Donations are accepted in a number of other
ways including checks, online payments and credit card donations.
To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic
works.
Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
concept of a library of electronic works that could be freely shared
with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
http://www.gutenberg.org
This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
