Mei-droom: Een feestelijk verbeeldingsspel in acht tooneelen

By Adama van Scheltema

The Project Gutenberg EBook of Mei-droom, by C. S. Adama van Scheltema

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org


Title: Mei-droom

Author: C. S. Adama van Scheltema

Release Date: September 4, 2008 [EBook #26530]

Language: Dutch


*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK MEI-DROOM ***




Produced by Branko Collin and the Online Distributed
Proofreading Team at https://www.pgdp.net









MEI-DROOM

DOOR C·S·ADAMA

VAN SCHELTEMA


Alle rechten voorbehouden




TABLE OF CONTENTS

* "Meidroom"
* Publisher's catalog
* Transcriber's notes

(Added by the transcriber.)




MEI-DROOM

EEN FEESTELIJK VERBEELDINGSSPEL
IN ACHT TOONEELEN DOOR
C. S. ADAMA VAN SCHELTEMA

ROTTERDAM MCMXII W. L. & J. BRUSSE




L. S.

Wat hier geboden wordt, wil geen verwerkelijking geven van de theorie
omtrent het "drama" in "de Grondslagen eener nieuwe Poëzie" ontwikkeld. Het
is slechts als proeve bedoeld van een edel feest-spel ter Mei-viering,
picturaal en sculpturaal gezien, -- een spel dus vooral van lijn, kleur en
beweging, waarbij op een zachten ondergrond van muziek, en in Dalcroze's
plastisch verband daarmede, de beweging ontbloeit, omrankt door het
ritmische woord, als op zijne beurt een wekker van gedachten en
verbeeldingen, waarin de geest zich naar eigen welgevallen kan "ver-meien".

Het is gedacht voor een tooneel, dat beschikt over volledige toerusting,
maar kan ook, mits met smaak geleid, in soberder omgeving en met meer
bescheiden middelen worden uitgebeeld; terwijl de opvoering ook als
openlucht-spel, en dan als een waarlijk "morgen-spel", kan geschieden.
A. v. S.




PERSONEN


* DE MAN
* DE VROUW
* MEI
* DE GRIJSAARD
* DE KINDERS zes paren
* DE JONGEREN zes paren
* DE GEHUWDEN vijf paren
* ZEVEN DEUGDEN




MEI-DROOM




EERSTE TOONEEL


[Weidelandschap, omboord door wilgen en struikgewas, waarlangs witte
bloemgroepen met in het midden van den achtergrond ver blauw doorzicht. --
Links op den voorgrond een kleine duinachtige heuvel, welke naar rechts
zachter dan naar links golvend afglooit en met een nog half groenen
takkenbos in de horizontale lijn overgaat. -- Op den heuvel, rechts van een
kleinen rozerooden meidoornstruik, die naar hen heenbuigt, DE MAN en DE
VROUW, twee jonggehuwden, in losse omarming sluimerend, sober gekleed in
grijs-en-zwarten toon, zoodat zij, min of meer als een donkerder vlek,
afsteken tegen de lichte groene omgeving. -- Aanbrekende dag.]

DE MAN

[zich uit de omarming opheffend tot zittende houding]

De nacht ijlt van mijn doove zinnen
En rooft hun wonderlijken waan, --
Het licht daalt door mijn oogen binnen
En doet mijn lippen opengaan.

[Met de rechterhand wekt hij de vrouw, zijne linker naar den dag
uitstrekkend.]

Zie hoe de teedre weide' ontwaken,
Waar stilte met de stilte speelt, --
Nog lijkt het leven zonder sprake --
Nog lijkt de wereld maar een beeld.

[De vrouw komt naast hem op.]

Doch luister --! waar de nevel over
De droomerige struiken vliedt,
Rijst uit het licht-geworden loover
Van ieder twijg een levend lied!

DE VROUW

[naast hem zittend, met saamgevouwen handen]

Mijn zingend hart gaat mee naar boven
En houdt zijn zoete beelden vast,
Om er de lente mee te loven
In 't koor, dat uit de velden wast.

[Zij ziet rond zich omhoog.]

Ik voel de tranen op mijn wangen,
Als dauw op lente's lief gelaat,
Als droppels om mijn oogen hangen,
Als spiegels van den dageraad.

Zoo draag ik in den dag mijn droomen
En tooi ik onze blijde aard -- --

[Zij slaat de armen wijduit en ziet weifelend voor zich neer.]

Zoo zie ik Mei ter wereld komen -- --
Als had ik zelve Mei gebaard!




TWEEDE TOONEEL


[Vóór de laatste regels heeft de heuvel zich geopend en is MEI te
voorschijn getreden. -- Zestienjarig meisje in roomwitte travestie, kleine
bloote voeten, een stafje omwonden met roze egelantier in de hand, een
krans van dezelfde bloemen om het blonde hoofd. -- Terwijl de man en de
vrouw verwonderd oprijzen, knielt Mei voor hen op een knie. (Hier, gelijk
verder, moet bij staande houding van man en vrouw nog ruim voldoende
tooneelhoogte boven hen blijven, zonder dat daardoor de in het tooneelbeeld
overheerschende verticale lijnen verzwakt worden.)]

DE MAN en DE VROUW

[hand in hand, zingend]

Zoo draagt de dag wat ons in droomen
De zoele nacht heeft toegezegd --
Zoo zien wij Mei ter wereld komen,
Als wies hij uit onze' eigen echt!

[Mei rijst op, terwijl de man en de vrouw, waar hij begint te spreken, op
hunne beurt knielen.]

MEI

[rondwijzend met zijn stafje, zingend]

Zie -- uit de aarde
  En uit den hemel
    En uit uw harten
      Ben ik geboren --
Door heel de aarde
  En heel den hemel,
    Door alle harten
      Ben ik verkoren!

Waar ik de weide tooi,
  Waar ik mijn bloemen strooi,
    Maak ik de wereld mooi,
      Maak ik de wereld blij,
        Breng ik haar liefde bij --
          Zie ik ben Mei!

Waar ik naar boven vaar
  Volgt mij een vleugelpaar,
    Wiekt heel een hemelschaar,
      Maak ik den hemel blij,
        Hemel en aarde vrij --
          Zie ik ben Mei!

Waar ik u bloemen breng,
  Waar ik uw harten meng,
    Waar ik uw tranen pleng,
      Smelt ik u zij aan zij,
        Is u mijn ziel nabij --
          Zie ik ben Mei!

DE MAN, DE VROUW, MEI

[staande te zamen, zingend]

Hoor de winden henensnellen
Om het ieder te vertellen,
Dat de meidag (wereld) is ontwaakt --
Wei en wilgen wiegt de hoofden
Alsof zij het nauw geloofden,
Dat hun sluiers zijn geslaakt!

Zie zijn (mijn) adem doet van allen
Dauw en tranen nedervallen,
Blaast van ieder hart den druk --
Zie hoe menschen vleugels krijgen
Om als vogels op te stijgen
In een hemel van geluk!

Parelend van dauw en tranen
Treedt de aard in nieuwe banen,
En haar liefelijk gezicht
Laait in stralend nieuwen luister --
Zwaait van 't grondelooze duister
Aan het grondelooze licht!

[Mei loopt zachtjes heen, zich op een lichten ondergrond van de
naruischende muziek bewegend en van links naar rechts gaande, -- hij raakt
met zijn stafje de bloemen en plukt er de kinders uit. -- De man en de
vrouw, naast elkander staande, zien hem hand in hand na.]

DE MAN

[om zich heen luisterend]

Hoor het, hoor het kwinkeleeren
Uit de bloemgeworden wei!
Al wat leeft wil jubileeren
Om den kleinen blijden Mei.

Waar hij glimlacht in den ronde
Opent zich een nieuwe knop,
Waar zijn bloote voetjes stonden
Stijgt een bevend liedje op.

Volgen wij ons kind en koning,
Lichten in zijn lichtend spoor,
Gasten in zijn wijde woning,
Stemmen in zijn zingend koor!

[Hij wil den heuvel afgaan, doch de vrouw legt haar linkerhand op zijn
schouder en houdt met de andere zijn arm terug.]

DE VROUW

Blijf --! o blijf van hier hem kijken --!
Daal niet in dien lichten tuin --
Alle lieve dingen lijken
Liever van ons droomend duin.

[Over zijn schouder gebogen, in overigens dezelfde houding Mei naziende,
die de kinders wekt.]

Hoe dat witte anemoontje
Voor zijn adem openbloeit --!
't Is of ieder geurend kroontje
Tot een levend kindje groeit!

[Zij zinken beiden droomerig tot een liggende houding neer, waarbij zij met
den rug op hun rechterarm blijven leunen.]

En het is -- alsof ons eigen
Hart verdwijnt in zonneschijn --
Of wij zelve nederzijgen --
En wij zelve bloemen zijn.




DERDE TOONEEL


[Mei, geheel op het linker-achterplan gekomen, verdwijnt even tusschen het
gewas; -- dadelijk daarop snort een groote meikever, met het koor van DE
KINDERS zoemend en trippelend daarachter, in een wijden boog naar het
rechter-voorplan. -- De jongetjes (als anemonen) in één kleur, gedempt
groen, met een kring van zes witte bloembladen om het hoofd (dubbeltallen,
waarvan de bovenste los zijn); de meisjes (als madelieven) in één kleur,
licht-groen, met een kring van ongeveer twintig witte (enkele rozige)
bloemblaadjes om het hoofd (waarbij eenige losse).]

DE KINDERS

[zingend en trippelend achter den meikever]


Hoe zoemen
Wij bloemen
  Van hommel en bij!
Wij wuiven, wij stuiven.
Wij groeien en bloeien
  Met Mei!
    Met Mei!
      Met Mei!

[Met de laatste woorden bewegen zij telkens hun hoofdjes heen en weer.]

Wat snorren
Die torren
  En kevers zoo blij!
Zij glanzen, zij dansen
De dagen, en dragen
  Den Mei!
    Den Mei!
      Den Mei!

[Als boven.

De vleugels van den kever gaan open, waaruit Mei te voorschijn stapt; --
door zijn stafje aangeraakt, snort de kever rechts naar boven weg. -- Mei
wendt zich tot den man en de vrouw, van wie de laatste, iets oprijzend,
zich op de rechterhand steunt, terwijl beiden verwonderd toezien.]

MEI

[op de kinders wijzend, zingend]

Zie mijn geleide --!
  Van heel de blijde
    Bloeiende weide
      Breng ik u beiden
        Dien blonden pluk!

[Onderwijl gaan de kinders in een kring hand in hand om den heuvel.]

Voor u ontplooien
  Zij al hun mooie
    Harten en strooien
      Om u te tooien
        Hun bonten smuk!

[Onderwijl plukken de kinders bloembladen uit hun hoofdkrans en strooien
die voor den man en de vrouw.]

Beeld van uw leven,
  Droombeeld gebleven --
    Doch dat u even
      Een geur mocht geven
        Van liefde en geluk!

[Onderwijl knielen de kinders in een halven kring vóór den man en de vrouw,
van wie de eerste zich nu ook, op de rechterhand steunend, opheft en de
laatste tot zittende houding rijst. Na Mei's woorden groeit een lichte
muziek, op welke de kinders vóór den heuvel dansen. Uit den dans ontwikkelt
zich dan een wijde zingende kring om den heuvel, die telkens nauwer wordt,
tot zij bij het derde couplet aan den heuvel rusten.]

DE KINDERS

[zingende om den heuvel]

Wij geuren
En beuren
  Ons hoofdje u bij!
Ons hoedde, ons voedde
Met luchtjes en zuchtjes
  De wei!
    De wei!
      De wei!

[Met de laatste woorden bewegen zij hun hoofdje en de als kelken daarnaast
opgeheven open handjes heen en weer, van het eene beentje op het andere
stappend.]

En haast er
En blaast er
  Het windje nabij --
Daar draaien en waaien
We als blaadjes en zaadjes
  Voorbij!
    Voorbij!
      Voorbij!

[Met de laatste woorden bewegen zij hun hoofdje en de handjes ter hoogte
van middel en borst heen en weer, en gaan met droomdronken stapjes.]

Gaat zachtjes
Met lachjes
  Ons hoofdje op zij --
Dan: -- zwijgende -- neigende
Komen wij droomen
  Van Mei!
    Van Mei!
      Van Mei!

[Met het laatste couplet hebben zij zich in dichten halven kring tegen den
heuvel gevlijd; -- zij bewegen nog hun hoofdjes en neerhangende handjes
zacht heen en weer, terwijl zij bij de laatste regels in slaap buigen,
naast en boven elkaar, zoodat het schijnt alsof de heuvel bebloeid is. --
Mei dekt hen met zijn stafje te ruste en gaat langzaam naar het gewas
rechts. -- De man rijst droomerig uit zijn half liggende houding naast de
vrouw; -- met een arm om elkanders middel en met de hoofden tegen elkaars
schouder geleund, zien zij voor zich uit.]

DE MAN

't Is of mijn hart zich weder heugt
Die eerst' ontroerde lentedagen
En ademt in de blijde vlagen
Van eene bloembedolven jeugd.

DE VROUW

't Is of mijn oogen mijne jeugd
En al de sterren wederzagen
Boven de bloesemende hagen
Aan alle wegen mijner vreugd!

[Zij maakt haar arm los en ziet rond naar Mei, die op het linker-achterplan
gekomen is, terwijl hij de jongeren wekt.]

Maar zie hoe Mei door 't groene gras
Het hooger wazend hout al nadert.
En uit het glanzend jong gebladert'
Den bloei wekt van een nieuw gewas!

DE MAN en DE VROUW

[oprijzend en staande uitziende, zingend]

Zie! zie hoe Mei een versche vracht
Van groene levens gaat bestijgen --
En uit een wolk van witte twijgen
Ons zegevierend tegenlacht!




VIERDE TOONEEL


[Mei is van het rechter-voorplan naar het linker-achterplan rondgegaan
langs het gewas, waaruit hij, als haalde hij hen van het groene hout,
enkele jongeren verzameld heeft, die hem volgen. Een oogenblik in het gewas
verdwenen, komt Mei met den stoet van DE JONGEREN, na de eerste woorden van
het gezongen couplet, daaruit te voorschijn. -- De jongelingen dragen korte
buizen met lange sluitende broeken, lichtgeel, met rooden zakdoek om den
hals geknoopt, roode boordsels en knoopen, roode roos in het linker
knoopsgat en achter het rechteroor, in de linkerhand een tak groen, bloote
voeten. De meisjes eveneens in lichtgeel, met een rood sjaaltje om de
schouders, roode knoopen en boordsels, een krans roode rozen om het haar,
in de rechterhand een tak witte bloesems, bloote voeten. -- De jongelingen
links, de meisjes rechts, gaan zij paar aan paar, de eene hand, op
armslengte afstand, op elkanders schouder en met de andere, waarin de tak
blâren of bloesems, tevens een met rozen omvlochten koord omhoog houdende,
hetwelk de twee voorsten alleen met beide handen vasthebben, en waarvan
Mei, op de schouders van het laatste paar staande, de einden als teugels
ophoudt. De stoet komt, als boven, in een boog naar voren en zwenkt dan
naar rechts vóór den heuvel, zoodat eerst meer de witte, dan meer de groene
takken gezien worden. -- De vrouw hangt haar linkerarm om den hals van den
man, die met zijn linkerhand hare hand op zijn schouder vasthoudt, terwijl
hij zijn rechter om het middel van de vrouw slaat en deze, tegen hem
aangeleund, haar vrije arm laat neerhangen. -- Mei neemt in zijn linkerhand
de rozenteugels en wijst met zijn stafje in de andere voor zich uit.]

MEI

[zingend]

Ik spreidde over toppen
En berstende knoppen
  Den blos van mijn bloed,
Door alle rosse
  Bloeiende bosschen
    Schemert mijn gloed.

Van nauwlijks ontbloote,
Ontluikende loten
  Vlocht ik mijn stoet,
Mijn rozige teugels
  Werden tot vleugels
    Voor hun vluggen voet.

[Behalve het laatste paar, of de beide laatste paren, knielen de andere op
een knie; evenzoo Mei, die daarbij met de rechterhand de teugels boven het
hoofd heft, zoodat, waar elk paar het rozenkoord iets hooger houdt, dit een
zuiver opgaande lijn vormt.]

Van liefde levende,
U liefde gevende,
  Breng ik den groet
Dier nauw ontwakenden
  Uw beider blakende
    Min te gemoet!

[Thans knielt ook het laatste paar, waarvan Mei afstapt. -- De beide reien,
het rozenkoord als een hangende guirlande vóór zich houdend, buigen
achtereenvolgens in twee bogen naar voren, ter zijde achter de beide
voorste jongelingen en meisjes blijvende, die half naar voren, half naar
den heuvel gewend, een kwartet vormen. -- Mei blijft op het tweede plan en
ziet toe.]

DE JONGEREN

[Rei van jongelingen, zingend naar voren buigend]

Wij zijn de sappen, die trekken
  Van wortels tot wuivende kruinen.
Wij zijn de tuinders -- de tuinen,
  De driftige spruitende stekken,
    Wij zijn de aders
      De bladers --
        De boom!

[Rei van meisjes, zingend naar voren buigend]

Wij zijn de bloemen, die wekken
  Wier vleugels den hemel injagen,
Wij, die het doel uwer dagen
  Met bloeiende beelden bedekken,
    Wij zijn de bruiden
      De kruiden --
        De droom!

[Het kwartet, zingend]

Wij vlechten tot vlammende banden
  Den bloei, die uw hart overlaadde,
Wij drijven tot stralende daden
  Wiens hart onder rozen bleef branden,
    Wij zijn de vleugels
      De teugels --
        De toom!

[De paren der beide koren hernemen het laatste couplet, buigen zingend naar
elkander toe en vlechten de witte bloesems door de groene takken, waarna de
jongelingen de takken overnemen en de jongelingen en meisjes der even paren
van plaats verwisselen. Bij het laatste woord heffen zij allen het
rozenkoord en den tak triomfeerend omhoog, gelijk eerst het kwartet dat
gedaan heeft, waarbij thans alle jongelingen het koord aan hun andere zijde
nemen. Het eerste meisje van den achtervleugel leidt nu, nadat de
jongelingen en meisjes van den voorsten vleugel zich naar rechts hebben
gewend, een rondedans om den heuvel in, waarbij het rozenkoord dus
omwisselend tusschen de dansenden heenslingert. Uit den dans vlijen zij
zich in een halven kring om den heuvel vóór de kinders. -- De man en de
vrouw zinken droomerig tot een zittende houding terug, waarbij hij, de
rechterhand om haar middel houdend, zich met de linker ter-zijde-achter
stut en zij de handen in den schoot vouwt. -- Als allen rusten schijnt Mei,
die tot daartoe het schouwspel van ter zijde heeft aangezien, in het
rechter-zijgewas te verdwijnen. -- Te gelijker tijd herneemt de muziek het
kindermotief en ontwaken de kinders, die een oogenblik hun kopje opheffen
en heen en weer bewegen.]

DE KINDERS

[zingend]

-- -- -- -- -- --
  Maar waar is
    De Mei
      De Mei
        De Mei --!

[De muziek breekt af en de kinders schijnen weer in te slapen.]

DE VROUW

't Is of de Mei, zijn glans vergarend,
Ons hart als eene harp bespeelt
En, zelve door de weiden varend,
Ons droomend jaagt van beeld tot beeld.

DE MAN

't Is of de rei van zomerboden,
Die om ons droomend leger gleed,
Met de ebbe van den nacht gevloden,
In 't wassend dagen wedertreedt.

[Zij keeren zich naar Mei, dien zij zien aankomen. De man houdt de
linkerhand boven de oogen, zich thans met de rechter van achter steunend,
terwijl de vrouw, tegen hem aanbuigend, op de linkerhand leunt en hare
rechter in den schoot houdt.]

DE MAN en DE VROUW

[zingend]

En zie --! Mei zelf keert tot ons weder!
Als eene lentezoelte daalt
Hij uit een groene wolk van teeder,
Ternauw geboren loover neder -- --
Hij heeft het eerste nest gehaald --!




VIJFDE TOONEEL


[De man stut zich nu, iets achterover leunend, op den rechterarm, terwijl
de vrouw, zich voorover naar den stoet buigend, in zijn schoot glijdt en
zich daar overheen op den linkerarm steunt, met het hoofd aan zijn borst
rustend. -- Uit het gewas op het rechter-voorplan komt, als twee elkaar
volgende paren, het kwartet van DE GEHUWDEN, gekleed in losse, om de heup
gegorde gewaden van paarse kleur, met bruin geboord en met enkele roode
bloemen getooid, de mannen zonder baard. Zij dansen den stoet voor met
ieder een schaal vol donkere bloemen in de beide handen. -- Dadelijk achter
hen komt Mei met drie paren gehuwden, in lichtbruine gewaden, met paars
geboord en enkele witte bloemen getooid, de mannen gebaard, die aan
groen-omloofde koorden een groot nest spelenderwijze voorttrekken. Mei
voorop houdt enkel met de linkerhand het meest rechtsche en langste koord,
-- de gehuwden hebben om en om, een telkens korter koord, dat zij met de
rechterhand op den rechterschouder houden en met den linkerarm achter zich
omstrengelen. -- Het kwartet schaart zich paarsgewijze vóór den heuvel
naast elkaar, doch zoo, dat de middelste vrouw en man iets vóór het
uiterste paar staan.]

DE GEHUWDEN

[Het kwartet, zingend]

Wij zijn 't gewas van wijder hemelstralen,
      Van hooger zon,
Die tot den bodem van ons hart kwam dalen --
Zoo brengen wij u boordevolle schalen
      Dier levensbron.

[Zij nemen de bloemen van de schalen, die met licht-uitstralende kristallen
gevuld zijn, en drukken zich de bloemen als een krans om het hoofd.]

Wij zijn 't, die na de wemelende slagen
      Van 't morgenuur
Als zegen der doorgloeide levensdagen
Van de'ochtend in den milden middag dragen
      Dien schat van vuur.

[Zij knielen vóór den heuvel en zetten de schalen neer.]

Ons, die het eigen duizendvoudig bouwen
      Uit de aarde hief,
Ons zijn de zonnetrillende landouwen,
Ons is het scheppen -- ons het blijde aanschouwen
      Van 't leven lief!

[Bij den tweeden regel van het laatste couplet rijzen zij weer op, waarna
zij bij de dan volgende regels de armen wijd uiteenslaan, om ze bij de
laatste woorden vóór zich te vouwen. -- Het laatste couplet wordt dan door
de andere paren als koor herhaald, waarna het kwartet zich achter de
schalen en dichter bij den heuvel schaart, en Mei tusschen het kwartet en
het koor naar voren treedt, terwijl hij aan de naast hem staande vrouw zijn
koord overgeeft.]

MEI

[sprekend]

Over heindeverre weiden,
Onder hemelhooge luchten,
Duiken, schuilen zachte nesten,
Wuiven nesten heen en weder,
Wuiven, wuiven zij hun teeder
Broedsel tusschen aard en hemel.

Over wuivend verre weiden,
In de zee van wind en luchten,
Stijgen, duiken vlugge vogels,
Duiken, duiken zij ter neder,
Brengen voedsel voor hun teeder
Broedsel tusschen aard en hemel.

Over waters, over weiden,
Door de nevelverre luchten,
Varen stadig vluchten vogels,
Vaart hun, vaart hun zacht geveder
Naar het wachtend, wazig teeder
Einde tusschen aard en hemel.

Over heindeverre weiden,
Onder hemelhooge luchten,
Daalt het, daalt het zacht geveder,
Daalt het uit de nesten neder,
Daalt ter wereld al het teeder
Broedsel tusschen aard en hemel.




ZESDE TOONEEL

[Terwijl Mei bij de laatste woorden van het laatste couplet het eerste
koord weer ter hand neemt, rijzen uit het nest de ZEVEN DEUGDEN en zetten
zich op den rand; -- daarbij spreiden de zes gehuwden, ieder meer naar
voren tredend, de koorden straalsgewijze uit (zoodat Mei blijft staan en de
voorste man op het voorste plan komt). -- Een algemeene en plotselinge
beweging naar het nest ontwikkelt zich met de muziek: -- het kwartet snelt
er heen en knielt vóór den eersten straal (tusschen Mei en de eerste
vrouw); de man en de vrouw rijzen op en willen, de vrouw vooraan, den
heuvel afdalen, waarna zij aarzelt en omziende den man bij de hand vat; de
kinders ontwaken, loopen onstuimig, tusschen de nog neerliggende jongeren,
over het rozenkoord en blijven iets achter het kwartet in een halven kring
vóór het nest geknield, waarbij zij hun hoofdje en vooruitgestrekte
armpjes op de muziek (kindermotief) heen en weer bewegen; de jongelingen
en meisjes rijzen dan op hunne beurt en dringen, met het rozenkoord omhoog
geheven, voorbij en over de geknielde kinders, tot vóór het nest, doch nog
achter het kwartet, waar ook zij knielen. -- Dan begint (alles in ritmisch
verband met de muziek) de teruggaande beweging even plotseling: -- de
jongeren laten de armen zakken, rijzen op en, zich omwendend, schijnen zij
de lachende kinders met hun rozenkoord in een vaart mede te trekken naar
den heuvel, waar alles zich in den vorigen stand herstelt; de man en de
vrouw, van wie de laatste den eerste, zijn hand met haar beide handen
omvattende, bij het achterwaarts wijken is voorgegaan, zinken evenzoo
terug, waarbij thans de man, op den rechterarm over den schoot van de
vrouw geleund en de linkerarm achter-naast zich neerhangend, met het hoofd
tegen haar borst rust, en de vrouw zich zittende op de beide
achterwaartsche armen stut. -- Uit de dartel teruggaande beweging groeit
een zachter muziek, waarbij het kwartet, dat mede was opgerezen en
weifelend was blijven staan, aanvangt te dansen, telkens tusschen de open
stralen een der deugden naderend en weer wijkende.]



DANS


[Begonnen bij de voorste deugd (dus vóór het buitenste koord), eindigen zij
tusschen de koorden van Mei en de eerste vrouw, waar thans de beide paren,
het eene met de hand op elkanders schouders, het andere knielende op een
knie, een trede vormen voor de deugd, die, zich op den rand van het nest
wendende, daarvan neerdaalt en tot vóór de vier schalen naar den heuvel
schrijdt. -- Het kwartet volgt de deugd tot buiten de koorden, terwijl de
eerste vrouw, tot dan naar Mei gekeerd, zich omwendt naar den eersten man.
-- Nadat de deugd gesproken heeft, haalt het kwartet evenzoo de volgende
af, waarna de eerste vrouw haar koord aan Mei overgeeft, de deugd met het
kwartet een stap volgt, en op het tweede plan achter Mei gaat staan, die
een stap naar voren komt. Zoo vervolgende staat Mei ten slotte met de zeven
omloofde koorden in de handen op het voorplan en de groep van zes gehuwden
op het tweede plan. --

De zeven deugden zijn in zeer licht blauw lang en los gewaad, waaronder
bloote voeten, met elk een garf bloemen als zinnebeeld, hetwelk zich in den
haartooi sober herhalen kan. -- Nadat de eerste deugd gesproken heeft,
neemt zij haar garf in den rechterarm en blijft rechts naast de achterste
schaal staan; nadat de tweede gesproken heeft, neemt deze haar garf in den
linkerarm, -- beiden vatten dan de lichtende schaal op en treden naar
links.]

GEESTDRIFT

[met een garf hoog opstaande roode papavers]

Ik ben de geestdrift, die naar wijde
Einders van verre vrijheid drijft,
Die 't stormend hart bestookt tot strijden
Voor 't doel, dat ze aan den hemel schrijft.

BEZONNENHEID

[met een bundel korenhalmen, waarvan afhangen roze en witte heggewinden]

Ik ben bezonnenheid, die daden
En woorden weegt in 't vroom verstand,
En uit haar hemel zacht-beraden
Hen neerschrijft in een klaar verband.

IJVER

[met een plok gras vol paardenbloemen]

Ik ben de ijver, ben het streven.
Dat woelend door de dagen knaagt,
Dat naarstig door het jagend leven
Een dichte vracht van plichten draagt.

GEDULD

[met witte waterlelies op den arm, waarbij de groote groene bladen
neerhangen]

Ik ben geduld, dat leerde beiden,
En in een kolk van stil gedacht,
Ternauw bewogen door het lijden,
Aan de'oever van het leven wacht.

KENNIS

[met omhoog staande zonnebloemen]

Ik ben de kennis, die door 't duister
Heelal haar stralen openspreidt,
Tot zij bij 't licht van de'eigen luister
Der wereld luister onderscheidt.

SCHOONHEID

[met een garf neerhangende groote roode rozen]

Ik ben de schoonheid, zij die zwijgend
Al 't hemellicht weer samenbindt
En, in een glimlach nederzijgend,
't Geluk op aarde wedervindt.

LIEFDE

[met een grooten bloeienden rozerooden meidoorntak]

Ik ben de liefde -- in mij ademt
Wat ik ten doop aan 't leven hield, --
Ik ben het, die het al omvademt --
Ik ben het, die het al bezielt!

[Na de laatste woorden, waaruit de muziek ontluikt, werpt zij den
meidoorntak den man en de vrouw in den schoot en neemt met beide handen de
laatste schaal, waarmede zij naar het midden-voorplan treedt. De andere
deugden reien zich hier om haar, terwijl het kwartet, elkaars handen
vattend, zich ter zijde op het linker-voorplan schaart.]



MENUET DER DEUGDEN


[Na den dans schikken de deugden zich vóór het kwartet, waarbij zij de
schalen voor zich neerzetten en, met de armen elkaar omstrengelend, ter
zijde naar den heuvel zien. -- De man en de vrouw zijn bij de woorden van
de laatste deugd geheel tot zittende houding opgekomen; zij houden den
meidoorntak in hun beider schoot en daar overheen elkanders handen gevat,
terwijl zij, naast elkaar gezeten en tegen elkander aanleunend, het vrije
been iets ter zijde gebogen, droomerig over de schalen heen staren.]

DE MAN

't Is of mijn hart die wijde woorden
Als 't zeil de zilte winden gaart,
En met zijn blijbespoelde boorden
Naar onbekende zeeën vaart.

DE VROUW

Mij is 't of ik door groene zoden
Van maagdelijke weiden treed,
Waarin ons beiden, nieuw-genooden,
Een zalig zonlicht welkom heet.

[Mei, die met de groen-omloofde koorden nog bij den dans heeft toegezien,
heeft deze daarna over den schouder genomen en is, het leege nest achter
zich aantrekkend, bij de laatste woorden van de vrouw, met een stillen
glimlach voor zich heen, tusschen het gewas naar rechts verdwenen. Te
gelijker tijd glijdt een schaduw over het tooneel (hetgeen een poos iets
donkerder blijft) welke den man en de vrouw doet rondzien en Mei's heengaan
doet ontwaren, zoodat zij oprijzen en elkaar bij de hand vatten, die zij
met den bloemtak ontsteld naar Mei uitstrekken. -- De groepen willen op de
onrustig groeiende muziek Mei volgen: -- de deugden nemen hunne schalen en
haasten zich naar rechts, gevolgd door het kwartet, zoodat nu aan de
rechterzijde achtereen en van rechts naar links de deugden, het kwartet en
het koor van gehuwden geschaard staan. De kinders en de jongeren ontwaken.]

ALLEN

[zingend]

Zie! maar zie daar!
  Mei verlaat
  Onzen lichten levensstaat!
    Lachend vliedt hij langs de wegen --
      Waar het nest in groen vergaat -- --
  Bloem en blâren buigen neer,
  Nu hun kleine lieve heer
    Met zijn stralenrijken zegen
    In een wolk is weggestegen -- --
      Ach! hun zieltjes voelen veeg --
      Ach! hun hartjes loopen leeg!

[De beweging zet zich nu onder de jongeren en de kinders voort, die
oprijzen en met uitgestrekte handen enkele stappen naar rechts komen,
terwijl de man en de vrouw met gezonken handen, thans wat afgezonderd op
den halfverlaten heuvel, blijven toezien.]

DE KINDERS

[zich neervlijend]

Ach! nu loopt ons hartje leeg,
Dat van Mei het meeste kreeg --!

DE JONGEREN

[zich neerzettend]

O! het mooist -- het allermeest
Is toch Mei voor óns geweest --!

DE GEHUWDEN

[neerknielend]

Maar den schoonsten levenszegen
Hebben wij van Mei gekregen --!

DE DEUGDEN

[staande]

Zie van ons zijn luister gloren,
Waar wij zelf uit zijn geboren --!

[Zij heffen de schalen op, waarbij het weer overvloedig licht wordt en Mei
met den grijsaard op den achtergrond verschijnt.]




ZEVENDE TOONEEL


[DE GRIJSAARD in donkerbruine, dunne, wollige pij, sandalen aan de voeten,
witte baard en een smalle krans van jonge groene blaadjes om de witte
lokken; met de rechterhand steunt hij op een groen-omloofden staf, met de
andere rust hij op Mei's schouder, die in de rechterhand zijn roze stafje
heeft en met de linkerhand den stengel van een grooten pluisbol omvat
houdt, welke boven over hem en den grijsaard heenbuigt. -- Bij het
verschijnen van Mei en den grijsaard zetten de man en de vrouw zich weder
neer en blijven verder zittende, met den arm om elkanders hals en elkaar
bij de hand houdend, droomerig toezien.]

ALLEN

[behalve de man en de vrouw half oprijzend, zingende tot Mei met den
grijsaard gekeerd]

Zie! maar zie daar!
  Mei komt weer --!
  Als een kleine lieve heer
    Keert hij uit zijn schaduw nader,
  En zijn stralend lijfje houdt,
  Lijk een boom van bloeiend hout,
    Onzen ouden witten vader!

[De beweging naar den grijsaard met Mei zet zich nu voort: -- de kinders
loopen, tusschen de jongeren en over het rozenkoord, van den heuvel weg
naar het achterplan, waar zij zich paar naast paar en hand in hand in twee
kleine bogen links en rechts van den grijsaard en Mei scharen. Van rechts
komen nu ook de gehuwden met hun kwartet en de deugden, van links de
jongeren eenige stappen naar den grijsaard en Mei toe, zoodat thans alleen
de man en de vrouw op den verlaten heuvel blijven.]

DE KINDERS

Hij, uit wien wij zijn gedegen --!

DE JONGEREN

Hij, de zaaier onzer zege --!

DE GEHUWDEN

Hij, de herder onzer wegen --!

DE DEUGDEN

Hij heeft meest van al gekregen --!

[De zijgroepen komen nu min of meer in de schaduw, terwijl het volle licht
op het midden-achterplan tegen Mei en den grijsaard valt, met de kinders
ter zijde.]

MEI

[zingend, met zachten inzet]

Naar de verte verdwaald,
  Heb ik dien stam gevonden --
Heb ik hem hier gehaald
  En met bloemen omwonden
    En de lente hergeven
      Aan wien lente ontvlood --
        Zoo is het leven -- --

[Hierbij slaat Mei de armen vóór zich uiteen, den stengel echter zoo
houdend, dat de pluisbol boven hem en den grijsaard blijft, -- hij buigt
dan het hoofdje achterover en blaast in den pluisbol, waaruit een gedeelte
wegdrijft -- -- dan weer voor zich uitziende, zingt hij den laatsten
regel:]

        Zoo is de dood --!

DE KINDERS

[als een zachte, bijna fluisterende echo]

        Zoo is het leven -- --
        Zoo is de dood --!

[Mei en de grijsaard komen thans iets naar voren, in welke beweging de
andere groepen deelen.]

MEI

Menig stam, die al zucht
  En al bladerloos wankelt,
Om wiens kruin nog een vlucht
  Groene loovertjes sprankelt.
    Die daar blinkende beven
      Aan een wuivende loot --
        Zoo is het leven -- --

[als boven]

        -- -- -- -- -- -- --
        Zoo is de dood --!

DE KINDERS en DE JONGEREN

[als een zachte echo]

        Zoo is het leven -- --
        Zoo is de dood --!

[Mei met den grijsaard en, in verhouding daarmede, de groepen komen weder
enkele stappen naar het voorplan.]

MEI

Op de bloeiende zee
  Van die ruischende blâren
Wiegt hij zwijgende mee
  Als een mast op de baren --
    En, ten hemel geheven,
      Duikt hij zacht in heur schoot --
        Zoo is het leven -- --

[als boven]

        -- -- -- -- -- -- --
        Zoo is de dood --!

DE KINDERS, DE JONGEREN en DE GEHUWDEN

[als een echo]

        Zoo is het leven -- --
        Zoo is de dood --!

[Bij zijn laatste woorden heeft Mei den leeggeblazen pluisbol in het gewas
ter zijde geworpen en is thans met den grijsaard op het voorplan, vlak voor
den takkenbos gekomen, te midden van den halven kring der groepen,
waarnaast de heuvel zelf buiten het volle licht blijft.]

DE GRIJSAARD

[sprekend]

Ik kom met kleinen Mei verlegen naar uw feest
Om er mijn beetje groen bij al dien bloei te dragen, --
Want boven bloemen, boven 't hooge loover zagen
Mijn oude oogen naar die schemerende dagen,
Waarin het alles -- alles anders is geweest.

MEI

[droomerig sprekend]

Vertel ons vader die herinneringen, --
Ik was er bij en wist het eenmaal wel,
Maar ik vergat alweer die verre dingen,
En 't lijkt zoo lang geleê, -- vertel -- vertel --!

DE KINDERS

Vertel --!

[De naastbijzijnden, links en rechts, vlijen zich aan de voeten van den
grijsaard, de daaraanvolgenden knielen op een knie, met de hoofdjes en
armpjes op elkaars schouders rustend.]

DE JONGEREN

        Vertel --!

[Links, -- de voorsten knielen als de kinders, de volgenden staan met de
armen om elkanders schouders geslagen en het hoofd ter zijde gebogen toe te
luisteren, de achtersten vóór den voet van den heuvel, welke zelf buiten
het tafreel blijft.]

DE GEHUWDEN

                Vertel --!

[Rechts, -- met de armen op elkanders schouder geleund en daar overheen
gebogen toeluisterend. -- De deugden, de Liefde in het midden, terwijl de
twee opvolgenden aan haar beide zijden de lichtende schalen als caryatiden
op het hoofd houden, scharen zich inmiddels hand in hand in een halven boog
op het tweede plan, achter den grijsaard. -- De grijsaard zet zich op den
takkenbos te midden van den kring, terwijl Mei met zijn stafje rechts, iets
ter zijde achter hem blijft staan.]

DE GRIJSAARD

[voornamelijk tot de kinders sprekend]

Er was een tijd, voordat het daagde op de aarde,
Voor zich der menschen ziel met 't licht heelal verbond,
Dat ieder schepsel door een blinden doolhof waarde
En geen het goede woord -- den weg ter zonne vond. --
Er was een tijd, waarin geen jonge kinderkoren
Als blijde wijde rei van bloemen in het veld
Op de aarde ontwaakten, maar die ieder nieuw-geboren,
Verwonderd, teeder wicht te midden van 't geweld
Dier wilde wereld stil een krans van zwarte zorgen
Om 't droomig hoofdje leî. -- Toen groeiden zij op steen,
In steenen kelders als in kuilen weggeborgen,
Met steenen boven hen, en steenen om hen heen, --
Zoo diep -- zoo diep daarin, dat zelfs de zonnestralen
Maar vaag iets wisten van die hartjes daar beneê.
Geen wind waaide van 't veld en fluisterde verhalen
Van de'ijlen hemel -- en de vogels -- en de zee, -- --
En, zelf een bleeke vlek, heeft menig nooit geweten
Hoe groen de wereld was. -- Veel werden maar een knop,
Veel werden door het lot vertrapt en stukgereten,
Veel vroeg geplukt, -- en veel -- groeiden ondelgbaar op! --
Ik zelf was één van hen --!

DE KINDERS

        Zoo'n kleine bloem in donker --?

DE GRIJSAARD

[voornamelijk tot de jongeren sprekend]

Donker --?-- ja donker wel, waar zelfs de warme glans
Der blijde liefde maar een weifelend geflonker
In 't arme leven was, -- een bang-gewachte kans
In 't blindelingsche spel -- een hoop -- een heete wonde --!
Hoe beefde liefde als de laatste dunne snaar
Van een gedoofd akkoord, -- hoe leefde zij als zonde:
Een worstelende greep --! en nooit dat wijd gebaar
Van wie een wereld aan zijn warme hart wou drukken! --
Ach 't leven was een woud, een schemer zonder dag.
Een duisternis van strijd en eeuwig onderdrukken,
Waar slechts de sterke wies, -- tot hij de sterren zag.
En toch: -- hoeveel dat klom, dat bloeide in 't verborgen,
Dat ál maar schoonheid beurde uit die verdoemde laagt' --
Dat bouwde in den nacht en wachtte op den morgen -- --
Totdat de roode dag voor allen heeft gedaagd --!--
Zij bloeiden boven mij --!

DE JONGEREN

                    Zoo vele liefdeloozen --?

DE GRIJSAARD

[voornamelijk tot de gehuwden sprekend]

O -- liefde tóch! -- welk hart, dat haar nimmer beleed?
Ook zij droegen haar toom -- doch zelden met de rozen,
Die vroeg ontbladerde' op den bodem van hun leed.
En als de lente ging -- wat doornen die hen wachtten
Aan 't zwart-getrapte pad: -- de mannen, gauw berooid
Van allen bloei, -- de vrouwen, ledig van gedachten --
Zelfs door geen vaal verdriet met tranen meer getooid.
O -- liefde tóch! -- hoe heeft zij hen door 't leed gedragen,
Wier hart het lichtend beeld van 'n leven in zich droeg,
Dat ze als een witte ster boven den einder zagen, -- --
Totdat hun staf 't licht uit de donk're bergen sloeg,
En door de grauwe weerld 'n zondvloed van liefde welde,
Waarin de oude aarde eind'lijk ging bestaan --!
O -- liefde was wel de bezieling van die helden,
Die voor ons vochten, -- die hebben gedáán -- gedáán --!--
Ik was nog maar een bloem --!

DE GEHUWDEN

        En weet gij nog die jaren --?

[Het tooneel wordt langzaam iets donkerder, zoodat vooral de schalen
schijnen te lichten.]

DE GRIJSAARD

[voor zich heen starend]

Ik weet nog vaag hoe men toen samenkwam en zong, --
Ik zie nog vaag die donk're -- lange -- lange scharen
Met kleinen Mei voorop -- -- doch Mei is eeuwig jong; -- --
Maar, als het zomert, meen 'k die stemmen soms te hooren,
Is 't of mijn oog op eens die verre wereld ziet, -- --
Dan groeit dat groot visioen -- dan ruischt weer in mijn ooren
De zachte echo van een lang-vergeten lied -- -- --

[Bij de laatste woorden klinkt gedempt van verre de muziek van een bekenden
revolutionnairen zang, -- allen luisteren met den grijsaard mede. -- Met
het einde van de eerste strophe ziet de grijsaard op naar den man en de
vrouw, die bij het laatste gedeelte van zijn verhaal allengs uit hun
luisterende houding zijn teruggezonken op den heuvel en onder de eerste
tonen der muziek zijn ingesluimerd, in juist dezelfde houding als bij den
aanvang, -- allen zien mede op naar het slapende paar. -- Dan legt de
grijsaard den vinger op de lippen, rijst op en schrijdt langzaam heen, met
den groenen staf in zijn rechterhand en aan zijn linker de kleinste van de
kinders, waarachter de anderen volgen en met de zachter klinkende muziek de
aftocht begint: -- Velen der kinders en der jongeren werpen het sluimerend
paar kushandjes toe, anderen houden een vinger op de lippen, of wijzen nog
omziende elkander naar het paar, allen gaan zachtjes, als op de teenen,
voorbij; de stoet gaat links vóór den heuvel om en wendt zich dan naar het
rechter-achterplan, waar hij in 't gewas verdwijnt. -- De deugden zijn voor
het begin van den aftocht geheel op het achterplan teruggetreden en blijven
daar geschaard in denzelfden caryatidenstand. -- Op het voorplan blijft Mei
alleen over: hij werpt bij de laatste tonen van het al verderaf klinkende
lied den beiden slapenden een kushand toe, zwaait met zijn stafje in het
rond en slaat op den heuvel -- waarbij plots het volle licht terugkeert,
hij zelf op de plaats, vanwaar hij verscheen, weer in den heuvel verdwijnt,
en de man en de vrouw ontwaken te midden der lichte stilte. -- Zij zien
naar den bloeienden meidoorntak, die nog op hun schoot in hunne handen
ligt, dan omhoog tot den bloeienden struik naar hen heen gebogen;
verwonderd kijken zij rond, wrijven zich de oogen uit en zien elkander aan;
dan rijzen zij op, geven elkaar glimlachend de hand en dalen, de man thans
links, de vrouw rechts, ieder met een loot van den tak, den heuvel af naar
het voorste plan, waar de beide zijgordijnen langzaam achter hen
dichtschuiven.]




ACHTSTE TOONEEL

EPILOOG


[Eenige stappen van elkaar af staande, ten halve tot elkander gewend, zien
de man en de vrouw eerst nog mijmerend voor zich uit.]

DE MAN

't Is of de droom van blonde weelde,
Die straalde uit de lentelucht,
Op eens, met al zijn blijde beelden,
Den hemel weer is ingevlucht.

DE VROUW

Ach, laat ons aan het droomen blijven --!
Hoe zoet om naar dat droomenland
Van 't wilde leven weg te drijven,
Als bloemen aan den waterkant.

DE MAN

[tot haar tredend en zijn linkerhand op haar rechterschouder leggend]

Neen! -- schooner is 't waarachtig leven,
Schooner dan droomen is de strijd!
En meer dan droomen kunnen geven
Geeft ons de groote werklijkheid.

DE VROUW

[haar rechterhand op zijn linkerschouder leggend]

Dan zal de droom ons leven sterken.
Waar wij te zamen, hand in hand,
Aan eene nieuwe wereld werken
En vechten voor 't beloofde land.

[Zij laten elkander nu los en komen naast elkaar vlak voor het voetlicht,
vanwaar zij zich tot de toeschouwers wenden.]

DE MAN

Zij onze droom voor uwen geest
De schoonheid, die ge in 't leven leest --!

[Bij de laatste woorden werpt hij een handvol bloesems van den meidoorn
over de toeschouwers.]

DE VROUW

Ons spel is maar een droom geweest --
Ontwaakt gij tot een waarlijk feest --!

[Bij de laatste woorden werpt zij eveneens een handvol bloesems. Zij
strooien daarna de overige bloesems naar de toeschouwers, leggen dan den
vinger op de lippen, nemen elk een slip van de dichte gordijnen en halen
deze langzaam, op de teenen loopend, naar weerszijden open; met de eene
hand het gordijn ophoudend, wijzen zij met de andere daarna de toeschouwers
met uitgestrekten vinger op het tafreel daarbinnen: -- Allen zijn, als een
nog sluimerend toekomstbeeld, op hunne beurt in slaap gezonken; in het
midden, tegen den takkenbos geleund, zit Mei, met het hoofd ter zijde op
den linkerarm gebogen en in de rechterhand nog het schuin-gevallen stafje
ophoudend, terwijl de grijsaard languit, met het witte, groenomloofde hoofd
dwars in Mei's schoot rustend en den gezonken groenen staf nog naast zich
in de hand, schijnt te sluimeren; aan beide zijden liggen de kinders, de
jongeren en de gehuwden, allen neergevlijd en in slapende houdingen; achter
Mei en den grijsaard liggen de deugden geknield op eene knie, met de
lichtende schalen omhooggeheven, (de Liefde in het midden houdt in iedere
hand met de naastknielenden een schaal op, deze houden met den anderen arm
de beide naast hen geknielden wederzijds bij de schouders omstrengeld,
welke met de beide uitersten wederom een schaal omhooghouden). --

De man en de vrouw schuiven de gordijnen weder dicht, en treden bij het
sluiten nu tevens zelf daarbinnen.]

       *       *       *       *

DIT BOEKJE IS GEZET UIT DE HOLLANDSCHE MEDIÆVAL DER LETTERGIETERIJ
"AMSTERDAM", ONTWORPEN DOOR S. H. DE ROOS

       *       *       *       *

VAN C. S. ADAMA VAN SCHELTEMA IS VERSCHENEN

DE GRONDSLAGEN EENER NIEUWE POËZIE      Uitverkocht
EEN WEG VAN VERZEN                      Uitverkocht
UIT DEN DOOL                            Uitverkocht
VAN ZON EN ZOMER                        3e druk f 0,60, geb. f 1,10
ZWERVERSVERZEN                          3e druk f 0,60, geb. f 1,10
EENZAME LIEDJES                         3e druk f 0,60, geb. f 1,10
UIT STILTE EN STRIJD                    2e druk f 0,60, geb. f 1,10
EERSTE OOGST                            f 0,90, geb. f 1,50
MEIDROOM                                f 0,60, geb. f 1,10
LEVENDE STEDEN: I LONDEN, II DUSSELDORP, III AMSTERDAM
                                        per deel f 0,60, geb. f 1,10
Enkele exemplaren op geschept Holl. papier per deel f 2,50




VOLLEDIGE TITELOPGAVE VAN ALLE WERKEN VERSCHENEN BIJ W. L. & J. BRUSSE TE
ROTTERDAM EN IN IEDEREN BOEKHANDEL TE VERKRIJGEN. JULI 1912.

[Illustration: WHEN ADAM DELVED AND EVE SPAN
WHO WAS THEN THE GENTLEMAN]

Verkleinde illustratie uit William Morris
Kunst en Maatschappij.

BELLETTRIE. VERZEN. KUNST.
REISBESCHRIJVING.
LIEDJES WIJZEN EN PRENTJES.
WERKTUIGKUNDE.
WETENSCH. ONDERWERPEN.
WIJSBEGEERTE.
KINDERBOEKEN.
OPVOEDING, ONDERWIJS ENZ.



BELLETTRIE.


Mr. Antonio

NIEUWE SCHETSEN UIT DE TWEEDE KAMER ONDER HET MINISTERIE-KUYPER. Met 60
karikaturen van Dirk Nijland. Prijs gecart. f 2,25.


Piet van Assche

MARCUS EN THEUS. Met omslag- en bandversiering van D. Nyland. Prijs ing.
f 2,90, gebonden f 3,50.


M. J. Brusse

HET ROSSE LEVEN EN STERVEN VAN DE ZANDSTRAAT. (De Rotterdamsche "Polder"
gesloopt.) Met tal van historische afbeeldingen naar teekeningen en
fotografieën uit deze internationaal vermaarde nachtbuurt, haar bevolking,
en wat de sloopers er van hebben gemaakt. Prijs f 0,90 gebonden f 1,25.


M. J. Brusse

BOEFJE. Naar het leven verteld, 11e en 12e druk, met een naschrift: "Zeven
jaar later". Goedkoope uitgaaf. Prijs f 0,90, geb. f 1,25.


M. J. Brusse

BOEFJE. Naar het leven verteld door M. J. Brusse (10e druk). Op veertien
steenen in prent gebracht en verlucht met bladversieringen en beginletters
door Dirk Nijland. Met een voorrede door Johan de Meester. Gebonden in
perkamenten band met gouden stempels. (33 × 27-½ cM., XX + 166 + 14 × 4
bladzijden. 14 prenten op Japansch papier buiten den tekst). No. 1-100
épreuves d'artiste, gewaarmerkt door den schrijver en den teekenaar met
hunne handteekeningen. Prijs f 47,50. No. 101-300 gebonden in linnen
f 25,-.

[Illustration: portrait] M. J. Brusse.


M. J. Brusse

HET NACHTLICHT VAN DE ZEE. 3e 1000-tal. Met een penteekening van Jozef
Israëls en een omslagteekening van J. B. Heukelom. Prijs f 0,90, geb.
f 1,25.


M. J. Brusse

LANDLOOPERIJ. 1e druk. Met een kopergravure van Prof. P. Dupont. Een
krijtschets van zijn hand is op het omslag gereproduceerd. Nog enkele
exemplaren. Prijs geb. f 2,90.


M. J. Brusse

LANDLOOPERIJ. Zwerftocht van een dagbladschrijver onder stroopers en
schooiers. 4e druk. 5e 1000-tal. Goedkoope uitgaaf. Prijs f 0,90, geb.
f 1,25.


M. J. Brusse

SLAVERNIJ VOOR MOOIE KLEEREN. Uit het leven van de "lijders aan
confectie". Omslagteekening van Johan Briedé. 2e druk. Prijs f 0,10.


H. C. Buurman

BOHEMIEN-WONING. Een roman uit het pension-leven. Prijs f 2,50, geb.
f 3,25.


Frans Coenen

BURGERMENSCHEN. Prijs f 2,90, gebonden
f 3,50.


Henri Dekking

DE GLAZEN GRAAF. Prijs f 3,25, geb. f 3,90.


Henri Dekking

OP DWAALWEGEN. Prijs f 3,25, geb. f 3,90.


Henri Dekking

GETROFFENEN. Prijs f 3,25, geb. f 3,90.


Henri Dekking

WINTERKONINKJE. Prijs f 3,25, geb. f 3,90.


R. van Genderen Stort

IDEALEN EN IRONIEËN. Prijs f 2,90, geb. f 3,50.


Maxim Gorki

SLAAPSTEE. (Nachtasyl). Uit de onderste lagen der samenleving. Tooneelspel
in 4 bedrijven, vertaald door Henri Hartog. 2e druk. Prijs f 1,25, geb.
f 1,65.


L. Hamme

WOLVEN IN MENSCHENGEDAANTE. Roman uit het Woekeraarsleven, met een voorrede
van Mr. Joh. J. Belinfante, Voorz. v. d. Nationale Ver. tot bestrijding van
den Woeker. 400 blz. Prijs f 1,90, geb. f 2,50.


Henri Hartog

EEN EIGENWIJS SCHRIJFSTER. (Anna de Savornin Lohman). Prijs f 0,25.


Henri Hartog

SJOFELEN. Verzameling van de nagelaten werken van den schrijver met zijn
portret. Voorrede van Lodewijk van Deyssel. Omslag- en bandversiering van
Dirk Nijland. Prijs f 2,90, geb. f 3,50.


Krede Ben Heik

ACHMED, GEZEGD DE DORST NAAR HET SCHOONE. Het boek ontluiking.
Oorspronkelijke roman, 2e goedkoope druk met portret van den schrijver.
Prijs f 1,50, in linnen stempelband f 1,90.


Frits Leonhard

VROOLIJKE MAKKERS. Oorspronkelijke roman. Prijs f 2,40, geb. f 2,90.


Frits Leonhard

AAN LAGER WAL. Oorspronkelijke roman. Omslagteekening van J. J. Aarts.
Prijs f 2,40, gebonden f 2,90.


Frits Leonhard

HET KNECHTJE. Oorspronkelijke roman. Omslag- en bandversiering van
D. Nijland. Prijs f 2,90, geb. f 3,50.


Frits Leonhard

KLEINE BANDELOOZEN. Omslag- en bandteekening van D. Nijland. Prijs f 1,50,
geb. f 1,90.


Frits Leonhard

EMIGRANTEN. Tooneelspel in 3 bedrijven. Prijs f 1,25, geb. f 1,60.


Virginie Loveling

ERFELIJK BELAST. Oorspronkelijke roman. Met portret. Prijs f 2,90, geb.
f 3,50.


Virginie Loveling

DE TWISTAPPEL. Oorspronkelijke roman. Prijs f 2,40, geb. f 2,90.


Ernst Lundquist

TALMI. Roman uit het leven te Stockholm. Geautoriseerde vertaling van
F. Lahr Jr. Prijs f 2,10, geb. f 2,50.


Hans Martin

DANSERESJE. Oorspronkelijke roman. Prijs f 3,25, geb. f 3,90.


Hans Martin

ONDER JONGENS EN MEISJES. Prijs f 2,50, geb. in stempelband f 3,25.


J. B. Meerkerk

ADELBERT VAN HOORNE. Oorspronkelijke roman naar het handschrift van wijlen
zijn vriend P. R. Aufetos. schrijver van "Ananda". Prijs ingenaaid f 3,25,
in linnen stempelband f 3,90.

[Illustration: portrait] A. Moresco.

Portret door J. J. Aarts voor Journalistieke Manoeuvres met den
Zedenspiegel.


Pieter van der Meer

LEVENS VAN LEED. Met omslag- en bandversiering van D. Nijland. Prijs
f 2,50, geb. f 3,25.


Johan de Meester

DE MENSCHENLIEFDE IN DE WERKEN VAN ZOLA. Met portret door Steinlen. Prijs
f 0,50.


Victor de Meyere

LANGS DEN STROOM. Prijs f 2,50.


A. Moresco

JOURNALISTIEKE MANOEUVRES MET DEN ZEDENSPIEGEL. Boekversiering van Prof.
J. J. Aarts. Prijs f 1,50, geb. f 1,90.


Marie Schmitz

UIT UREN VAN VERLANGEN. Oorspronkelijke roman. Prijs f 3,25, geb. f 3,90.


J. C. van Wijck Czn.

WERELDLENTE. Roman van hedendaagsche Christelijke Moraal. 280 blz. Prijs
f 1,90, geb. f 2,50.



Serie: EEN BOEK VAN


Bernard Canter

No. 1. TWEE WEKEN BEDELAAR. 4e druk met 2 portretten. 152 blz. f 0,35, geb.
f 0,55.


Frans Coenen

No. 2. DE ZOMERGENOEGENS VAN DE FAMILIE KRAMP. 100 blz. Geb. f 0,45.


M. J. Brusse

No. 3. IN DE NACHTBUURT. 3e druk. 118 bladz. f 0,35, geb. f 0,55.


Henri Hartog

No. 4. IN D'R NIEUWE WONING. Realistische novelle. Met 1 portret. 128 blz.
Ingenaaid uitverkocht. Geb. f 0,50.


Hélène Lapidoth-Swarth

No. 5. LOUISE. Een novelle. 88 bladz. Ingenaaid uitverkocht. Geb. f 0,45.


Richard de Cneudt

No. 6. DE PRIMUS. Humoristische novelle. 96 bladz. Prijs f 0,25, geb.
f 0,45.


Frits Leonhard

No. 7. ZWERVELINGEN. 100 bladz. Prijs f 0,25, geb. f 0,45.


Lute Klaver

No. 8. DE VRACHTRIJDER VAN WARMELO. 152 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


J. H. Speenhoff

No. 9. AVONTUURTJES. 2e druk, 88 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Richard de Cneudt

No. 10. DE SECRETARIS DER DEKENIJ. 160 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Mr. M. G. L. van Loghem

No. 11. PROEFKONIJNTJES. 128 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


M. J. Brusse

No. 12. ACHTER DE COULISSEN. 140 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


J. H. Speenhoff

No. 13. FILIPHINA'S WONDERLIEFDE. Met 30 teekeningen van den schrijver. 96
bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Ina Boudier Bakker

No. 14. EEN DORRE PLANT. 118 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Jan Feith

No. 15. TER ZONNE. Een sprookje van vruchtloos vliegen. 100 bladz. Prijs
f 0,35, geb. f 0,55.


Anna van Gogh-Kaulbach

No. 16. LIEFDESSPROKE. 118 bladz. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


K. T. Nieulant (Dr. J. A. N. Knuttel)

No. 17/18. LIEFDES KRONKELPADEN. De roman van een jongen. Tweede goedkoope
druk. 234 bladz. Prijs f 0,60, geb. f 0,90.


Henriëtte Beerstecher

No. 19. SCHULDIG. Een roman. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Daan van der Zee

No. 20. OFFERS. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Johan Huizing

No. 21. LIEFDES' WRAAK. Een roman. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


M. J. Brusse

No. 22. SNOK EN SAM. Twee oude bajesklanten. Het ware levensverhaal van
twee recidivisten. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Hélène Swarth

No. 23. SCHIMMETJE. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.


Louis Carbin

No. 24. DE GRUWZAME GROT. Prijs f 0,35, geb. f 0,55.



REIS- EN PLAATSBESCHRIJVING


DE HAVEN VAN ROTTERDAM. Een beknopte geïllustreerde beschrijving der
Havenwerken. In het Nederlandsch, Fransch, Duitsch, Engelsch en Spaansch
uitgegeven door de Gemeente Rotterdam. (Niet in den handel).


H. H. van Kol

IN DE KUSTLANDEN VAN NOORD-AFRIKA. ("Het Maghreb".) Met 32 illustraties
naar fotografiën en een kaartje. Prijs f 4,90, fraai geb. f 6,--.


G. van Lissa

No. 1. BRUSSE'S REISGIDSEN. TWEE WEKEN TE BERLIJN. Geïllustreerde Gids voor
Berlijn met een kaart en een spoorwegkaartje. Prijs f 0,50.


M. J. Brusse

No. 2. BRUSSE'S REISGIDSEN. DE HARZ. Een Harzreis door M. J. Brusse.
Geïllustreerde gids voor den Harz met een uitslaande kaart. Prijs f 0,50.


Henri Dekking

No. 3. BRUSSE'S REISGIDSEN. VAN DE ROTTE TOT DE SCHELDE. Dwaaltochten over
de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche eilanden. Met 30 teekeningen van J. B.
Heukelom. Prijs f 0,50.


M. J. Brusse and J. G. Veldheer

WITH ROOSEVELT THROUGH HOLLAND by M. J. BRUSSE, Illustrated with 40 pen
and ink sketches by J. G. Veldheer. Published by the Holland-Amerika Line.
Rotterdam W. L. & J. Brusse. Prijs f 0,90.



VERZEN.


C. S. Adama van Scheltema

EERSTE OOGST. Bloemlezing door den dichter samengesteld uit Een Weg van
Verzen en Uit den Dool. Prijs f 0,90, geb. f 1,40.


C. S. Adama van Scheltema

UIT STILTE EN STRIJD. Prijs f 0,60, geb. f 1,10. 2e druk.


C. S. Adama van Scheltema

EENZAME LIEDJES. Prijs f 0,60, geb. f 1,10. 3e druk.


C. S. Adama van Scheltema

ZWERVERSVERZEN. Prijs f 0,60, geb. f 1,10. 3e druk.


C. S. Adama van Scheltema

VAN ZON EN ZOMER. Prijs f 0,60, geb. f 1,10. 3e druk.


C. S. Adama van Scheltema

UIT DEN DOOL. uitverkocht.


C. S. Adama van Scheltema

EEN WEG VAN VERZEN. Geb. f 2,10.


C. S. Adama van Scheltema

LEVENDE STEDEN: 1. Londen. 2. Dusseldorp. 3. Amsterdam. Prijs f 0,60, gec.
f 1,10 per deel. Enkele exemplaren op geschept Holl. papier à f 2,50 per
deel.


P. C. Boutens

HET TREURSPEL VAN AGAMEMNOON. Naar het Grieksch van Aischylos in
Nederlandsche verzen overgezet. Met aanteekeningen. Prijs f 2,50.


A. van Collem

VAN STAD EN LAND. Prijs f 0,90, geb. f 1,40.


Theod. Islees

RECITATIEVEN. I. Mijn land. -- Verleden. -- Lente. -- Herfst. -- Ingenium.
-- Erotiek. -- Aan den avond. -- Kerkklokken. II. Utopia. --
Middeleeuwsch. -- Didaktiek. Prijs f 2,50, geb. f 3,50.


Hans Martin

BEKENTENISSEN. Omslag- en Bandversiering van J. G. Veldheer. Gedrukt op
Hollandsch papier. Prijs f 0,90, geb. f 1,40.


Percy Bysshe Shelley

ALASTOR OF DE GEEST DER EENZAAMHEID. In Nederlandsche Verzen overgebracht
door Dr. K. H. de Raaf. Met portret van Shelley. Voorrede door Willem
Kloos. Prijs f 0,90.


Oscar Wilde

EEN FLORENTIJNSCHE TRAGEDIE. Vertaald door Dr. K. H. de Raaf. Prijs
f 0,60.



ZEDE-SPELEN.


J. H. Speenhoff

No. 1. LOE. Tooneelspel in één bedrijf. Prijs f 0,35.

No. 2. HET PLOERTJE. Tooneelspel in één bedrijf. Prijs f 0,35.

No. 3. DE BOSDOKTER. Blijspel in één bedrijf. Prijs f 0,35.

No. 4. EEN VRIJE VROUW. Tooneelspel in één bedrijf. Prijs f 0,35.

No. 5. DRIE ZEDE-SPELEN. "De Voet," "Cultuur" en "Kiekeboe" Prijs f 0,35.



LIEDJES, WIJZEN EN PRENTJES.


J. H. Speenhoff

7e Bundel. Nieuwe reeks. De allernieuwste onuitgegeven liedjes bevattende.
Met pianobegeleidingen van Willem Landré. Groot 4^o. Prijs f 1,50; Geb.
f 1,90.


J. H. Speenhoff

6e Bundel. Nieuwe reeks. Met piano begeleiding van Louis Schnitzler. Groot
4^o. Prijs f 1,50, geb. f 1,90.

[Illustration: portrait] J. H. Speenhoff.


J. H. Speenhoff

1e, 2e, 3e, 4e EN 5e BUNDEL. Met pianobegeleiding. Goedkoope druk,
volksuitgave, 100e duizendtal. Prijs f 0,50, geb. f 0,75 per Bundel. De
vijf bundels in één linnen band f 2,90.

Van de eerste uitgaaf à f 1,50 gebonden zijn nog enkele exemplaren
verkrijgbaar.



BOEKEN VOOR JONGENS EN MEISJES.


Anna Hubert van Beusekom en Johanna van der Pot

JANNEKE EN DE KLOK. Fraai kinder-prentenboek in zeven kleuren
gelithografeerd. Prijs gecartonneerd f 1,50.


Anna van Gogh-Kaulbach

HEKTOR. De Geschiedenis van een hond. Fraai geïllustreerd door J. B.
Heukelom. Prijs f 0,90, geb. f 1,25.


M. J. Brusse

EEN DIERENKOLONIE IN EEN GROOTE STAD. Met 25 illustraties van W. F. A. I.
Vaarzon Morel. 4e druk, voor de jeugd bewerkt, geb. f 0,75.



KUNST.


ACADEMIE-KALENDER VOOR 1912. Onder leiding van HUIB LUNS ontworpen,
geteekend en uitgegeven door Leerlingen van den Dagcursus der
Rotterdamsche Academie v. Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen.
In drie kleuren gedrukt. Practische, rijk versierde maandkalenders. Prijs
f 0,75.


C. S. Adama van Scheltema

DE GRONDSLAGEN EENER NIEUWE POËZIE. Proeve van een maatschappelijke
kunstleer tegenover het naturalisme en anarchisme, de tachtigers en hunne
decadenten. (Uitverkocht).


Dr. F. Adama van Scheltema

ÜBER DIE ENTWICKLUNG DER ABENDMAHLSDARSTELLUNG von der Byzantinischen
Mosaikkunst bis zur Niederländischen Malerei des 17. Jahrhunderts. 4^o
formaat, VIII + 184 bladzijden met 21 Afbeeldingen in lichtdruk. Prijs
ingenaaid, f 9,--.


H. P. Berlage

BESCHOUWINGEN OVER BOUWKUNST EN HARE ONTWIKKELING. Versierd met
teekeningen door Johan Briedé, uitsluitend naar ontwerpen van den
schrijver. Prijs f 2,90, in linnen stempelband f 3,50.


H. P. Berlage

EEN DRIETAL LEZINGEN IN AMERIKA GEHOUDEN. (Gezet uit de nieuwe Hollandsche
Mediaeval. Letter ontworpen door S. H. de Roos.) Prijs f 0,60.


H. P. Berlage

STUDIES OVER BOUWKUNST, STIJL EN SAMENLEVING. Met 20 teekeningen naar
ontwerpen van den schrijver door Johan Briedé. Prijs f 2,90; in linnen
stempelband f 3,50.


H. P. Berlage

OVER STIJL IN BOUW- EN MEUBELKUNST. Met 51 teekeningen van den schrijver.
Tweede verbeterde druk. Prijs f 2,60, geb. f 3,25.


H. P. Berlage

GRUNDLAGEN UND ENTWICKELUNG DER ARCHITEKTUR. Vier Vorträge gehalten im
Kunstgewerbe Museum zu Zürich von H. P. Berlage. Mit 29 Abbildungen. Prijs
f 2,25, geb. f 2,90.


H. P. Berlage

OVER DE WAARSCHIJNLIJKE ONTWIKKELING DER ARCHITEKTUUR. Prijs f 0,60.


H. de Boer

ROMANTISCHE VOORDRACHTKUNST. Albert Vogel. Prijs f 0,60.


H. J. Haverman

PORTRET VAN Dr. A. KUYPER. Onder toezicht van den teekenaar
gereproduceerd. Prijs f 3,--.


Wouter Hutschenruyter

WOLFGANG AMADEUS MOZART. Met een portret. Omslag- en bandversiering van
Fr. Hutschenruyter. Prijs f 0,95, geb. f 1,25.


Dr. R. Jacobsen

CAREL VAN MANDER. (1548-1606). Dichter en prozaschrijver. Prijs f 3,90,
geb. f 4,90.


Herman van der Kloot Meijburg

TACHTIG SCHETSEN VAN BOERENHUIZEN IN NEDERLAND. Met een voorrede van Prof.
Henri Evers. Omslag- en bandversiering van den teekenaar. Prijs f 2,90,
geb. f 3,50.


Dr. J. A. N. Knuttel

HET GEESTELIJK LIED IN DE NEDERLANDEN VOOR DE KERKHERVORMING. Prijs
f 4,90, geb. f 5,75.


William Morris

KUNST EN MAATSCHAPPIJ. Prachtuitgaaf f 3,90, enkele exemplaren in
perkament f 12,50.


Dr. H. Pomes

OVER VAN ALPHEN'S KINDERGEDICHTJES. Bijdrage tot de kennis van de
opvoeding hier te lande in de achttiende eeuw. Met een portret en 32
illustraties. Prijs f 3,90. In linnen geb. f 4,90.


Dr. J. Prinsen J.Lz.

MULTATULI EN DE ROMANTIEK. Prijs f 1,25, geb. f 1,90.


Dr. J. Prinsen J.Lz.

DE NEDERLANDSCHE RENAISSANCE DICHTER J. VAN HOUT, uit het Fonds van de
firma Maas & v. Suchtelen overgegaan en in prijs verlaagd van f 3,90 tot
f 1,50 gebonden.


R. N. Roland Holst

VIJFTIEN FOTOGRAFIEËN NAAR DE WANDSCHILDERINGEN VAN R. N. ROLAND HOLST in
het gebouw van den Algemeenen Nederlandschen Diamantbewerkersbond te
Amsterdam. In halflederen portefeuille, met gouden stempel van C. J.
Mensing. Prijs f 60,--, (prospectus met 15 illustraties en tekst in 4
talen, f 0,40.)


R. N. Roland Holst

VIJFTIEN AFBEELDINGEN IN BOEKDKUK VAN DE WANDSCHILDERINGEN DOOR R. N.
ROLAND HOLST in het gebouw van den Algemeenen Nederlandschen
Diamantbewerkersbond te Amsterdam. Met enkele opmerkingen over en korte
verklaringen van de muurschilderingen. Prijs f 0,35, geb. f 0,60.


J. D. Ros

HET ONTWERPEN VAN VLAKORNAMENT. Met een voorrede van H. J. de Groot. Met
ruim 300 illustraties, waarvan 8 in kleuren. Prijs f 3,--, geb. f 3,75 of
in 6 stukken compleet à f 0,50.


Dr. Mart. Visser

MILTON'S PROZAWERKEN. Prijs f 3,90, geb. f 4,90.



WIJSBEGEERTE.


Dr. J. H. Leopold

UIT DEN TUIN VAN EPICURUS. Met een afbeelding van Epicurus. Boekversiering
van J. B. Heukelom. Prijs f 0,95; geb. f 1,35.


Dr. J. H. Leopold

STOISCHE WIJSHEID. Tweede vermeerderde druk. Prijs f 0,95, geb. f 1,35.


H. van Treslong

CIVITAS. Eene Inleiding tot de Philosophie der Gemeenschap. Deel I. De
wetten van het Gemeenschapsleven. Deel II. De Metaphysica der Gemeenschap.
Prijs in 2 deelen f 4,90; geb. f 5,90.



WERKTUIGKUNDE.


A. Vosmaer C.I.

PRACTISCH WERKTUIGKUNDIG HULPBOEK. METALEN EN ALLIAGES. Voor Fabrikanten,
Ingenieurs, Technici, Chemici, Machinisten, Opzichters enzoovoort. Prijs
geb. f 5,75.



WETENSCHAPPELIJKE ONDERWERPEN.


J. M. Droogendijk en Dr. H. C. H. Moquette

ROTTERDAMSCHE STRAATNAMEN (±1400). Geschiedkundig verklaard. Omslag- en
bandversiering van Johan Briedé. Prijs f 0,95; geb. f 1,50.


Prof. Dr. C. Eijkman

HYGIËNISCHE STRIJDVRAGEN. Prijs f 0,60.


L. Heijermans Arts

HANDLEIDING TOT DE KENNIS DER BEROEPSZIEKTEN door L. Heijermans,
Privaat-Docent in de leer der Beroepsziekten en Bedrijfshygiëne aan de
Universiteit te Amsterdam. Met een voorrede van Professor Dr. R. H.
Saltet, 113 illustraties naar fotografieën en een alphabetisch register.
XX + 568 bladz. Deel I. Prijs f 12,50; in half leder geb. f 14,--.

Ter perse: Deel II, 1e stuk met vele fotografische illustraties. Inhoud:
De ziekten der visschers. -- Nieuwe statistische gegevens. -- Nieuwe
wettelijke bepalingen. -- Ziekten, veroorzaakt door X-stralen. -- De
huisindustrie. -- Vrouwenarbeid.


L. Heijermans Arts en Dr. C. J. Mijnlieff

BEROEPSHYGIËNE EN EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN IN DE BOUWVAKKEN. Met vele
illustraties. Omslag- en bandversiering van Johan Briedé. Uitgegeven op
initiatief van de Maatschappij tot bevordering der Bouwkunst. Prijs
f 1,10; geb. f 1,50.


L. Heijermans Arts

DE SOCIALE BETEEKENIS DER BEROEPSZIEKTEN EN BEDRIJFSHYGIËNE. Eerste
openbare voordracht aan de Amsterdamsche Universiteit, als Privaat-Docent
in de leer der Beroepsziekten en Bedrijfshygiëne. Prijs f 0,60.


L. Heijermans Arts

HET ONDERWIJS IN DE BEDRIJFSHYGIËNE. Voordracht gehouden te Delft bij de
opening van den cursus in de Sociale en Technische Hygiëne aan de
Technische Hoogeschool. Prijs f 0,60.


L. Heijermans Arts

GEZONDHEIDSLEER VOOR ARBEIDERS. Met 28 illustraties. Prijs f 1,50; geb.
f 1,90.


Dr. H. van der Hoeven

PSYCHIATRIE. Handleiding voor Juristen. Prijs f 4,90; geb. half linnen
f 5,75, half leder f 6,25.


Dr. L. van 't Hoff

GENEESKUNDIGE GIDS VOOR DEN SCHEEPSKAPITEIN. Geïllustreerd. Prijs geb.
f 1,25.


H. H. van Kol

IN DE KUSTLANDEN VAN NOORD-AFRIKA ("Het Maghreb"). Met 32 illustraties en
een kaartje. Prijs f 4,90; geb. f 6,--.


Dr. H. Japikse

LICHT- EN ANDERE STRALEN. Prijs f 0,90.


Dr. C. te Lintum

UIT DEN PATRIOTTENTIJD. Met 47 Historie- en Spotprenten uit de
Verzameling-Van Stolk. Geïllustreerd door G. van Rijn. Prijs f 1,50; geb.
in 18e eeuwschen stijl f 1,90.


W. J. Meijer

DE RECHTSTOESTAND VAN GEMEENTE-AMBTENAREN EN WERKLIEDEN. Prijs f 1,90.


Mr. H. M. Merkelbach

NAAR AANLEIDING VAN DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST. Prijs f 2,50.


Mr. N. Muller

ENGELSCHE MISDADIGERS EN HUNNE BEHANDELING. Geïllustreerd. Prijs f 0,60.


Prof. Dr. G. C. Nijhoff

DE NOODZAKELIJKHEID VAN HET GENEESKUNDIG ONDERZOEK VOOR HET HUWELIJK.
Prijs f 0,60.


Mr. W. Polman Kruseman

FREDERIK NAGTGLAS UIT ZIJN WERKEN GESCHETST. Prijs f 0,50.


S. J. Rutgers c-i.

DE BETEEKENIS VAN HET BETON-IJZER ALS CONSTRUCTIE-MATERIAAL. Prijs f 0,60.


Wolter Rutgers c-i

NIEUWE HOOFDZAKEN VAN DE STELKUNDE. Prijs f 3,--.


Steenhouwersarbeid en Steenhouwersziekte

RAPPORT van een commissie. Prijs f 1,--.


Vereeniging van Vrouwelijke Studenten te Leiden

EEN WERELDCORRESPONDENTIE VAN MEISJES-STUDENTEN. Opstellen uit
verschillende Staten over Vrouwenstudie. Prijs f 1,50, met vertalingen van
de Holl. opstellen prijs f 1,75.


A. Vosmaer C.I.

PRACTISCH WERKTUIGKUNDIG HULPBOEK. METALEN EN ALLIAGES. Voor Fabrikanten,
Ingenieurs, Technici, Chemici, Machinisten, Opzichters enzoovoort. Prijs
geb. f 5,75.


Dr. J. Vürtheim

DE MYTHOLOGIE DER GRIEKEN. Handboekje met 32 illustraties en een register.
2e druk. Prijs f 0,95. Geb. f 1,25.


C. de Waard Jr.

DE UITVINDING DER VERREKIJKERS. Eene bijdrage tot de
beschavingsgeschiedenis. Uitgegeven met steun van het Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen. Prijs f 2,70.


Mr. N. P. Zijderlaan

WETTELIJKE REGELING VAN HET LEVENSVERZEKERINGBEDRIJF. Met een woord ter
inleiding van Mr. J. van Schevickhaven. Prijs f 1,75.



ACADEMISCHE PROEFSCHRIFTEN


Alide Grütterink

BEITRAGE ZUR MIKROCHEMISCHEN ANALYSE EINIGER ALKALOÏDE UND DROGEN. Mit
besonderer Berücksichtiging der Methoden von H. Behrens. Geïllustreerd.
(Universiteit Bern. Niet in den handel.)


J. N. Japikse

EEN STRIJD TEGEN DE VERBRUIKSCOÖPERATIE. (Universiteit Leiden.
Uitverkocht.)


R. Jacobsen

CAREL VAN MANDER. (1548-1609). Dichter en prozaschrijver. (Universiteit
Leiden). Prijs f 3,90, gebonden f 4,90.


L. M. Klinkenberg

DIE GREENWICH-DEKLINATIONS-BESTIMMUNGEN VON POLARIS, 1851-1905.
(Universiteit Leiden. Niet in den handel).


J. A. N. Knuttel

HET GEESTELIJK LIED IN DE NEDERLANDEN VOOR DE KERKHERVORMING.
(Universiteit Leiden). Prijs f 4,90, gebonden f 5,75.


H. M. Merkelbach

NAAR AANLEIDING VAN DE COLLECTIEVE ARBEIDS-OVEREENKOMST. (Universiteit
Leiden). Prijs f 2,50.


H. Pomes

OVER VAN ALPHEN's KINDERGEDICHTJES. Bijdrage tot de kennis van de
opvoeding hier te lande in de achttiende eeuw. Met een portret en 32
illustraties. (Universiteit Leiden). Prijs f 3,90, in linnen gebonden
f 4,90.


K. A. Rombach

DE ORTHODIAGRAPHIE EN HARE WAARDE VOOR DE BEPALING VAN DE HARTFIGUUR.
Geïllustreerd. (Universiteit Leiden. Niet in den handel).


Mart. Visser

MILTON'S PROZAWERKEN. (Universiteit Utrecht.) Prijs f 3,90, geb. f 4,90.


A. J. C. de Waal

EVENWICHTEN IN QUATERNAIRE SYSTEMEN WAARIN TWEE VLOEISTOF-PHASEN OPTREDEN.
Geïllustreerd. (Universiteit Leiden. Niet in den handel).


N. P. Zijderlaan

WETTELIJKE REGELING VAN HET LEVENSVERZEKERINGBEDRIJF. (Vrije Universiteit
te Amsterdam). Prijs f 1,75.



OPVOEDING, ONDERWIJS. STUDIEBOEKEN ENZ.


W. P. Hubert van Blijenburgh

HET ZWEEDSCHE STELSEL VAN GYMNASTIEK. Uit het oogpunt van lichamelijke
vorming beschouwd onder andere in vergelijking met het Duitsche stelsel.
Met 94 illustraties Prijs f 2,50.


W. P. Hubert van Blijenburgh

BESCHOUWINGEN OVER GYMNASTIEK naar aanleiding van het Rapport der
Sub-Commissie ingesteld door de Staatscommissie van het onderwijs. Prijs
f 0,40.


J. Coster

DE VEREENVOUDIGING IN DE ENGELSCHE SPELLING. Prijs f 0,25.


Lize Deutmann (Arts)

OVER DE HOOFDAKTE EN VERSPILLING VAN ENERGIE, EN DE VOORSTELLEN DER
INEENSCHAKKELINGSCOMMISSIE. Door Lize Deutmann, Arts te 's Gravenhage en
gewezen hoofdonderwijzeres. Prijs f 0,25.


J. S. G. Disse en J. M. Scheffer

GRONDSLAGEN DER LICHAMELIJKE OPVOEDING OP LAGERE EN MIDDELBARE SCHOLEN EN
GYMNASIA. Theoretisch Handboek voor candidaat-onderwijzers en leeraren in
de gymnastiek en voor allen, die belangstellen in de lichamelijke
opvoeding van onze jeugd. Prijs f 1,90; geb. in linnen f 2,25.


Chr. Egener-Van Eijken

EEN GEVAL VAN HOORSTOMHEID BIJ EEN KIND EN DE BEHANDELING DAARVAN door
Chr. Egener Van Eijken. Prijs f 0,25.


Chr. Egener-van Eijken

METHODISCH-HYGIËNISCH SPREKEN. Het genezen van stotteren en andere
spraakgebreken. Handleiding ten behoeve van Onderwijzers, Ouders,
Opvoeders en Spraakgebrekkigen. Handboek voor zelfonderricht.
Geïllustreerd. Prijs f 0,90, geb. f 1,25.


J. J. Griss en E. Hazelhof

DE VOLZIN. Beknopte Nederlandsche Spraakkunst, ten gebruike bij het
onderwijs aan Hoogere Burger-, Kweek- en Normaalscholen. Geb. f 1,--, 2e
verbeterde druk.


W. Hoogenboom en A. S. Moerman

DE LOOPENDE HAND. 1e tot en met 10e druk. Cursus voor uitsluitend loopend
schrift, in losse voorbeelden, behalve voor het eerste leerjaar,
methodisch samengesteld voor de Lagere School door W. Hoogenboom, Leeraar
M.O., en A. S. Moerman, Hoofd eener School.

No. 1. Schrijfboek voor het 1e Leerjaar, 1e helft, voorzien van 96
voorbeelden. 48 blz. 10e dr. f 0,15.

No. 2. Schrijfboek voor het 1e Leerjaar, 2e helft, voorzien van 96
voorbeelden, 48 blz. 10e dr. f 0,15.

No. 3. 128 voorbeelden voor het 2e Leerjaar.* 128 blz. 5e druk f 0,20.

No. 4. Schrijfboek voor het 2e Leerjaar, 48 blz. f 0,06.

No. 5. 96 voorbeelden voor het 3e Leerjaar.* 96 blz. 5e druk f 0,20.

No. 6. Schrijfboek voor het 3e Leerjaar, 48 blz. f 0,06.

No. 7. 96 voorbeelden voor het 4e Leerjaar.* 96 blz. 5e druk. f 0,20.

No. 8. Schrijfboek voor het 4e Leerjaar, 1e helft, 48 blz. 7e druk.
f 0,10.

No. 9. Schrijfboek voor het 4e Leerjaar, 2e helft, 48 blz. f 0,06.

No. 10. Verzameling voorbeelden voor het toegepast schrijven in de hoogere
klassen der Lagere School, voor Herhalingsscholen en Inrichtingen voor
M.U.L.O. 48 blz. f 0,45. 3e druk.

No. 11. Schrijfboek, behoorende bij de verzameling voorbeelden v. het
toegepast schrijven. 48 blz. f 0,06.

No. 12/17. Taal- en rekenschriften voor het 1e, 2e en 3e leerj. 48 blz.
per nummer f 0,05.

Toelichting bij de Loopende Hand. 2e dr. f 0,10.

*) De voorbeeldenboekjes Nos. 3, 5 en 7 hebben een formaat van pl.m. 5 bij
17 cM.

Een speciale editie, samengesteld volgens advies van den Directeur van
Onderwijs en Eeredienst, ten gebruike bij het EUROPEESCH LAGER ONDERWIJS
IN NEDERLANDSCH INDIË wordt uitsluitend naar Oost-Indië afgeleverd tegen
dezelfde prijzen als de Nederlandsche uitgaaf.


Johs. H. Huijts

JEAN JAQUES ROUSSEAU'S EMILE, OF OVER DE OPVOEDING. Bewerkt ten dienste
van ouders en onderwijzers. Prijs f 1,90, geb. f 2,35.


Johs. H. Huijts leeraar in de paedagogiek.

JOHANN AMOS COMENIUS' GROOTE ONDERWIJSLEER. Bewerkt ten dienste van
cursussen voor de Hoofdacte en zelfstudie voorzien van een beknopte
levensschets. Prijs f 0,90, geb. f 1,25.


Johs. H. Huijts leeraar in de paedagogiek.

SCHETSEN VAN METHODEN. Hulpmiddel bij de studie voor onderwijzers-,
hoofdonderwijzers- en vergelijkend examen. Prijs per No. f 0,25. Compleet,
alle nos. in één deel gecartonneerd, f 1,75.

No. 1. D. Kanon en A. Mout. HET ONDERWIJS IN DE VADERLANDSCHE GESCHIEDENIS.

No. 2. E. Heimans. HET ONDERWIJS IN DE NATUURLIJKE HISTORIE.

No. 3. H. Douma en T. Jansma. HANDLEIDING BIJ HET ONDERWIJS IN DE
NATUURKUNDE.

No. 4. W. Koops en J. Oosterkamp. EENVOUDIGE AARDRIJKSKUNDE VOOR DE
VOLKSSCHOOL.

No. 5a. C. H. den Hertog en J. Lohr. HET ONDERWIJS IN DE NEDERLANDSCHE
TAAL. I. Oefening in het spreken, lezen en stellen.

No. 5b. C. H. den Hertog en J. Lohr. HET ONDERWIJS IN DE NEDERLANDSCHE
TAAL. II. Oefeningen in het onderscheiden en juist gebruiken der
spraakkunstige vormen.

No. 6. M. B. Hoogeveen, Jan Ligthart en H. Scheepstra. HET AANVANKELIJK
LEESONDERWIJS.

No. 7. C. F. A. Zernike. ONS REKENONDERWIJS.

No. 8. P. M. H Welker. DE TERUGKEER TOT DE NATUURLIJKE SCHRIJFMETHODE.


H. J. F. Kip

Vervoeging der Fransche Werkwoorden. 6e druk van "Conjugaisons des verbes
français", herzien en uitgebreid. Prijs f 0,30.


L. A. M. Koppert

WISKUNDIG VADEMECUM. Ten dienste van Gymnasiaal-, Militair- en Technisch
onderwijs, Hoogere Burgerscholen enz. Prijs f 0,90, geb. f 1,10.
Zakformaat.


Dr. R. Jacobsen en Dr. M. Engers

LEERBOEK DER OUDE HISTORIE ten dienste der Gymnasia. Met 25 afbeeldingen
buiten den tekst.


Dr. H. Japikse

LICHT EN ANDERE STRALEN. Voor de hoogere klassen van Gymnasia en H.B.S.
Prijs f 0,90.


Dr. C. te Lintum

UIT DEN PATRIOTTENTIJD. Met 47 Historie- en Spotprenten uit de
Verzameling-Van Stolk. Geïllustreerd door G. van Rijn. Prijs f 1,50,
gebonden in 18e eeuwschen stijl f 1,90.


Dr. H. Pomes

OVER VAN ALPHEN'S KINDERGEDICHTJES. Bijdrage tot de kennis van de
opvoeding hier te lande in de achttiende eeuw. Met een portret en 32
illustraties. Prijs f 3,90, in linnen geb. f 4,90.


Dr. K. H. de Raaf en J. J. Griss

EEN NIEUWE BUNDEL. Leesboek voor Gymnasia, Hoogere Burgerscholen, Kweek-
en Normaalscholen. In linnen banden van J. B. Heukelom Ie en IIe deel. 2e
Druk. Prijs f 1,90 per deel.


J. Ph. L. Röder

EEN GIDS OP NIEUWE BANEN. Leergang voor het natuurteekenen op de lagere
school, 1e, 2e en 3e leerjaar met 22 illustraties. Prijs f 0,60.


J. D. Ros

HET ONTWERPEN VAN VLAKORNAMENT. Met een voorrede van H. J. de Groot. Met
ruim 300 illustraties waarvan 8 in kleuren. Prijs f 3,--, geb. f 3,75.


J. D. Ros

DE NIEUWE RICHTING IN HET TEEKENONDERWIJS. Prijs f 0,30.


E. Schönberg

ADMINISTRATIE EN HANDELSKENNIS VOOR VROUWEN. Wat elke ontwikkelde vrouw
dient te weten van Boekhouden en hetgeen ermee in verband staat. Met
modellen toegelicht. Prijs f 0,90, geb. f 1,25.


Mr. J. M. van Stipriaan Luïscius

KARAKTER. Prijs f 0,25. 6e druk. 12e-13e duizendtal.


Dr. J. Vürtheim

DE MYTHOLOGIE DER GRIEKEN. Handboekje met 32 illustraties en een register.
2e druk. Prijs f 0,95. Geb. f 1,25.


W. F. J. van der Zwalm

EEN ZESTIGTAL NATUURKUNDIGE PROEVEN voor scholen van voortgezet lager
onderwijs, herhalingsscholen en dergelijke inrichtingen van onderwijs.
Geïllustreerd. Met een voorwoord van Dr. J. H. Jennes en Dr. H. van der
Ley.



VERSCHILLENDE ONDERWERPEN.


S. v. d. Bergh Jr.

DE VERPLICHTE TOEVOEGING VAN SESAMOLIE BIJ DE MARGARINE. 2e druk. Prijs
f 0,30.


Diopter (A. Keppler c.-i.)

HET STAATSTOEZICHT OP DE VOLKSGEZONDHEID. I Prijs f 0,25; II Prijs f 0,50.


HET GULDEN BOEK VOOR DE TUBERCULEUSE KINDEREN, uitgegeven door de
Vereeniging tot bestrijding der Tuberculose te Rotterdam bij W. L. & J.
Brusse. Prachtuitgave in percament f 25,--. Goedkoopste uitgave in
papieren omslag f 1,50. De andere edities zijn uitverkocht. Uitgave ten
voordeele van het kinder-Hospitium te Katwijk aan Zee en de kassen der
Vereenigingen tot bestrijding der Tuberculose in Nederland.


Krede Ben Heik

"HET BOEK VOOR DE GELOOVIGEN." 40 vragen en antwoorden over de Leer van
"Hersteld Oostersch Israël." Prijs f 0,44.


Het Reddingswezen

IN VREDES- EN OORLOGSTIJD. Tijdschrift uitgegeven door den Koninklijken
Nationalen Bond voor Reddingwezen en Eerste Hulp bij Ongelukken "Het
Oranje Kruis" en de Vereeniging "Het Nederlandsche Roode Kruis", tevens
officiëel orgaan van de Ned. Ver. "Eerste Hulp bij Ongelukken", Het Prov.
Watersnood Comité in Zeeland, De Nederlandsche Vereeniging van
Spoorwegartsen, De Maatschappij tot Redding van Drenkelingen, De Algemeene
Vereenigde Commissie tot Leniging van Rampen door Watersnood, Het
Smeroefonds, Het Nederlandsche Comité voor Oefeningswedstrijden in het
verleenen van Eerste Hulp bij Ongelukken en De Commenderij der
Johanniterorde. REDACTIE Dr. J. M. VAN 'T HOFF te ZEIST. Abonnementsprijs
per Jaargang van 12 maandelijksche nummers franco per post bij
vooruitbetaling te voldoen f 3,--.


E. Schönberg

Estella Schönberg's Practisch Huishoudboek met toelichtingen, raadgevingen
en begrootingssysteem voor 52 weken. Versierd door Joh. Briedé. Prijs
f 1,-- 2e verbeterde druk.


E. Schönberg

WAT KAN EN MOET DE WINKELIER VAN HET WARENHUIS LEEREN? Uit Amerikaansche,
Duitsche en Fransche gegevens samengesteld door E. Schönberg, accountant
te Amsterdam. Met een voorrede van J. S. Meuwsen, Voorzitter van den
Middenstandsbond. Toegelicht met illustraties en modellen. Prijs ingenaaid
f 1,60, geb. f 1,95.

[Illustration]


E. Schönberg

ADMINISTRATIE EN HANDELSKENNIS VOOR VROUWEN. Wat elke ontwikkelde vrouw
dient te weten van Boekhouden en hetgeen ermee in verband staat. Met
modellen toegelicht. Prijs f 0,90, geb. f 1,25.


Annie Sillevis

EEN MEISJE-STUDENT OVER "EEN MEISJE-STUDENTJE". Prijs f 0,35.


VALLENDE ZIEKTE EN DE GENEZING IN NEDERLAND.

Uitgegeven door de Ned. Ver. tegen Vallende Ziekte. Prijs f 0,25.


METHODISCH HYGIËNISCH SPREKEN

Het genezen van spraakgebreken door Chr. Egener Van Eijken. Handleiding
voor elkeen. Prijs f 0,90. Gebonden f 1,25.


SCHÖNBERG'S PRACTISCH HUISHOUDBOEK

Versierd door Joh. Briedé. Met toelichtingen, raadgevingen en
begrootingssysteem voor 52 weken. Prijs f 1,--.

       *       *       *       *

Juli 1912.

       *       *       *       *



Transcriber's Notes


* Some of these notes only refer to the HTML version.
* Page numbers are "hidden" within a-elements, and some browsers will
display them in the right margin. The pages of the actual poem are
numbered "p-3" through "p40," those of the advertizing in the back "a1"
through "a28."
* Inserted a table of contents.
* Text version: stage instructions embedded in square brackets, [like so].
Catalog entries separated by two empty lines. Added full-stops to the last
catalog entries for readability.
* The phrase "Alle rechten voorbehouden" (all rights reserved) has been
preserved for historical interest. It no longer applies to this work.
* The printer used a regular "f" as a florin (currency) character.
* On page 11 of the addendum "4^o" was corrected to "4^o" (quarto, a book
size).
* On page 17 of the addendum "Prijs f 4,90. gebonden f 5.75." was
corrected to "Prijs f 4,90, gebonden f 5,75." [comma instead of
full-stop].
* Corrected "in de lichamelijke opvoedig van onze jeugd" to "in de
lichamelijke opvoeding van onze jeugd" ["n" in "opvoeding"].
* Corrected "van ouders en onderwijzers. Prijs f 1,90, geb. 2,35." to "van
ouders en onderwijzers. Prijs f 1,90, geb. f 2,35." [added missing f].
* A "rei" in drama is either a group performing a dance or a choir.
* Page 13 addendum: [**error corrected 'J.Lz.' was 'JLz']
* Page 13 addendum: "Diamandbewerkersbond" to "Diamantbewerkersbond" ["d"
to "t"]
* Page 21 addendum: inserted comma in "Gymnasiaal-, Militair- en Technisch
onderwijs."
* "de'ochtend" and so on occur regulary, so that's probably intentional
(the apostrophe would suggest an ellipse).
* At the end of the seventh scene the word "revolutionnairen" occurred.
This should be spelled "revolutionairen," but this may be old spelling so
I left it in.
* Initials are spaced, other capitalized abbreviations are not.
* The pages of the main booklet number p -3 through p 40, and correspond
with scans 001.png through 044.png.
* It is not possible in CSS to determine how the last line in a justified
paragraph should be rendered. The original printer decided to center this
last line; in the Project Gutenberg HTML version the rendering depends on
the webbrowser you are using.
* To better illustrate the different sections of the printed work, I have
introduced three horizontal breaks (signified by an HR line in the HTML
version and a line of stars in the TXT version). The book signified these
changes by starting text on a new page.
* The scans that formed the basis of this e-text can be found at
www.archive.org/details/mei-droom, and may in the future be available
directly through Project Gutenberg or related repositories.





End of the Project Gutenberg EBook of Mei-droom, by C. S. Adama van Scheltema

*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK MEI-DROOM ***

***** This file should be named 26530-8.txt or 26530-8.zip *****
This and all associated files of various formats will be found in:
        https://www.gutenberg.org/2/6/5/3/26530/

Produced by Branko Collin and the Online Distributed
Proofreading Team at https://www.pgdp.net


Updated editions will replace the previous one--the old editions
will be renamed.

Creating the works from public domain print editions means that no
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
(and you!) can copy and distribute it in the United States without
permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
such as creation of derivative works, reports, performances and
research.  They may be modified and printed and given away--you may do
practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
subject to the trademark license, especially commercial
redistribution.



*** START: FULL LICENSE ***

THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK

To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
distribution of electronic works, by using or distributing this work
(or any other work associated in any way with the phrase "Project
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
Gutenberg-tm License (available with this file or online at
https://gutenberg.org/license).


Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
electronic works

1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
and accept all the terms of this license and intellectual property
(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.

1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
used on or associated in any way with an electronic work by people who
agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
even without complying with the full terms of this agreement.  See
paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
works.  See paragraph 1.E below.

1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
collection are in the public domain in the United States.  If an
individual work is in the public domain in the United States and you are
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
keeping this work in the same format with its attached full Project
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.

1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
a constant state of change.  If you are outside the United States, check
the laws of your country in addition to the terms of this agreement
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
creating derivative works based on this work or any other Project
Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
the copyright status of any work in any country outside the United
States.

1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:

1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
copied or distributed:

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org

1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
and distributed to anyone in the United States without paying any fees
or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
1.E.9.

1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
with the permission of the copyright holder, your use and distribution
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.

1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
License terms from this work, or any files containing a part of this
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.

1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
electronic work, or any part of this electronic work, without
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
active links or immediate access to the full terms of the Project
Gutenberg-tm License.

1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
License as specified in paragraph 1.E.1.

1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.

1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
that

- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
     must be paid within 60 days following each date on which you
     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
     address specified in Section 4, "Information about donations to
     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."

- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
     License.  You must require such a user to return or
     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
     and discontinue all use of and all access to other copies of
     Project Gutenberg-tm works.

- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
     of receipt of the work.

- You comply with all other terms of this agreement for free
     distribution of Project Gutenberg-tm works.

1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
electronic work or group of works on different terms than are set
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
Foundation as set forth in Section 3 below.

1.F.

1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
works, and the medium on which they may be stored, may contain
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
your equipment.

1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
liability to you for damages, costs and expenses, including legal
fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGE.

1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
written explanation to the person you received the work from.  If you
received the work on a physical medium, you must return the medium with
your written explanation.  The person or entity that provided you with
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
refund.  If you received the work electronically, the person or entity
providing it to you may choose to give you a second opportunity to
receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
is also defective, you may demand a refund in writing without further
opportunities to fix the problem.

1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.

1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.

1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
with this agreement, and any volunteers associated with the production,
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
that arise directly or indirectly from any of the following which you do
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.


Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm

Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
electronic works in formats readable by the widest variety of computers
including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
people in all walks of life.

Volunteers and financial support to provide volunteers with the
assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
and the Foundation web page at https://www.pglaf.org.


Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
Foundation

The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
https://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.

The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
throughout numerous locations.  Its business office is located at
809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
[email protected].  Email contact links and up to date contact
information can be found at the Foundation's web site and official
page at https://pglaf.org

For additional contact information:
     Dr. Gregory B. Newby
     Chief Executive and Director
     [email protected]


Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation

Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
spread public support and donations to carry out its mission of
increasing the number of public domain and licensed works that can be
freely distributed in machine readable form accessible by the widest
array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
status with the IRS.

The Foundation is committed to complying with the laws regulating
charities and charitable donations in all 50 states of the United
States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
with these requirements.  We do not solicit donations in locations
where we have not received written confirmation of compliance.  To
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
particular state visit https://pglaf.org

While we cannot and do not solicit contributions from states where we
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
against accepting unsolicited donations from donors in such states who
approach us with offers to donate.

International donations are gratefully accepted, but we cannot make
any statements concerning tax treatment of donations received from
outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.

Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
ways including including checks, online payments and credit card
donations.  To donate, please visit: https://pglaf.org/donate


Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
works.

Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
concept of a library of electronic works that could be freely shared
with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.


Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.


Most people start at our Web site which has the main PG search facility:

     https://www.gutenberg.org

This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.